Abstract:
یکی از مهمترین راهکارهای بهرهمندی از منابع طبیعی و انسانی و بهرهبرداری علمی، بدون آسیب زدن به محیط زیست، مکانیابی بهینه اماکن تفریحی و اقامتی میباشد. محور گردشگری سلطانیه – کتله خور استان زنجان از جمله محورهایی است که با دارا بودن جاذبههای گردشگری، پتانسیلهای لازم، جهت جذب گردشگران را داراست، اما فقدان اماکن تفریحی و اقامتی مناسب مانعی مهم جهت تحقق این هدف است. هدف تحقیق حاضر مکان یابی اماکن تفریحی و اقامتی برای این محور میباشد که برای این منظور و با استفاده از معیارهای؛ کاربری اراضی، دسترسی به مراکز توریستی، دسترسی به شبکه ارتباطی و ... و نیز با بهره گیری از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) مکانیابی شده است. نتایج تحقیق نشانگر آن است که 53057 هکتار از اراضی محدوده مورد مطالعه بالاترین قابلیت را برای ایجاد کاربری تفریحی و اقامتی و در حدود 37810 هکتار از اراضی محدوده کمترین قابلیت را برای ایجاد مراکز تفریحی و اقامتی را دارا هستند. همچنین نتایج نشان میدهد که بهترین مکانها برای استقرار این اماکن، بیشترین کشش را به مراکز توریستی، دسترسی به شبکه ارتباطی و دسترسی به مراکز جمعیتی را دارند.
Machine summary:
در تحقیق حاضر و با هدف شناسایی بهترین اماکن تفریحی و اقامتی در محدوده مورد مطالعه به مکانیابی اماکن تفریحی - اقامتی محدوده گردشگری سلطانیه- کتله خور استان زنجان و با استفاده از روش AHP پرداخته شده است.
گردشگری به عنوان یک فعالیت مهم اقتصادی که شامل بخشهای متنوعی است Mowforth, 2003:4)) یک کاتالیزوری مهم جهت توسعه جوامع شناخته شده Camfield, 2009: 84)) و در سطح کلان منافع اقتصادی مانند افزایش درآمدهای مالیاتی، سرمایهگذاری و کمک به تراز پرداختها(Prentice, 2003:14) و در اقتصاد خرد به ارائه فرصتهایی جهت اشتغال مستقیم و غیرمستقیم(Mathieson, 2006) افزایش درآمد سرانه مردم (Shaw, 2000) همچنین توسعه کارآفرینی جهت رشد اقتصادی (Holden, 2008: 47) وگسترش زیرساختها را به همراه دارد (Dumont, 2005:11).
) با استفاده از نقشههای موجود از طریق نرمافزار ARC GIS تهیه شدهاند و در آخر کلیه نقشههای تولید شده در محیط ARC GIS گرد آوری، ذخیره و بعد از وزن دهی از طریق فرآیند سلسله مراتبی (AHP) روی هم گذاری شده و نقشه مکانهای بهینه برای ایجاد مراکز تفریحی و اقامتی در منطقه تهیه و مورد تحلیل قرار گرفته است.
صاحب نظران تحقیق که در واقع اعضای پانل خبرگان روش دلفی را تشکیل میدهند، متخصصان حوزه ژئومورفولوژی، برنامهریزی شهری و روستایی میباشد، از آنجایی که در روش دلفی تعداد10 تا 15 شرکت کننده برای انجام مطالعه کافی میباشد & Southard, 2008) (Hung پرسشنامهای در ارتباط با اهمیت و میزان وزن شاخصهای تحقیق تدوین و جهت تعیین وزن شاخصها به 30 نفر از اساتید ارسال شد، از تعداد 25 پرسشنامه ارسالی، 14 پرسشنامه توسط متخصصان تکمیل شد.