Abstract:
در این پژوهش، تلاش شده بازپذیری اجتماعی زندانیان با استفاده از رویکرد نظریة دادهبنیاد بررسی و مطالعه شود. هدف از این تحقیق تبیین مدل و الگوی موفق بازپذیری اجتماعی برای زنان مجرم است. دادههای این پژوهش کیفی از طریق مصاحبههای عمیق و نیمهساختاریافته با 21 زن، که در مرکز خدمات حمایتی بهزیستی پرونده داشته و همگی در گذشته تجربة مشترک حبس و زندگی در زندان داشتهاند، جمعآوری شده و با استفاده از رویة نظریة دادهبنیاد مرحلة کدگذاری و تحلیل دادهها انجام پذیرفته است. یافتههای اکتشافی پژوهش نشان میدهد عوامل متعددی در شکلگیری مقولة مرکزی، یعنی «بازپذیری اجتماعی بهمثابة حرکت به سمت عادیسازی زندگی و همنوایی اجتماعی»، زنان اثرگذار است و عوامل زمینهای همچون ویژگیهای فردی، طردنشدن و پشتیبانی از سوی خانواده و دسترسی به سرمایهها تأثیرگذارند. از سوی دیگر، عوامل مداخلهگرانهای همچون انگیزههای مادرانه، توانمندی و بازتوانی زنان و عدم مصرف مواد مخدر بر فرایند بازپذیری اجتماعی اثرگذارند. یافتههای تحلیلی حاکی از آن است که استراتژیها و راهبردهای زنان به منظور بازپذیری اجتماعی در دو مقولة مناسبسازی و سالمسازی محیطی و گسترش شبکههای اجتماعی قرار میگیرد که درنهایت مجموع این عوامل و استراتژیها، رضایت از زندگی و سازگاری و ساماندهی اجتماعی یا به عبارت دیگر بازپذیری اجتماعی زنان را میسر میکند.
Machine summary:
"با توجه به آنچه بیان شد، به نظر می رسد شناسایی و بررسی شرایط علـی ، زمینـه ای و مداخلـه ای مؤثر بر فرایند بازپذیری اجتماعی زنان مجرم و سابقه دار و همچنین فهـم اسـتراتژی هـا و راهکارهـای آنان و درنهایت ارائة مدل موفق به منظـور تـدوین برنامـه هـای حمـایتی ویـژة زنـان و فـراهم کـردن زمینه ها و بسترهای بازگشت به جامعه برای آن ها و کاهش تبعات فردی و اجتماعی اعمـال مجرمانـه و پیشگیری از ارتکاب مجدد جرم و آسیب دیدگی مضـاعف لازم و ضـروری اسـت .
ج) عدم مصرف مواد مخدر از عوامل میانجی و مداخله گر در فرایند بازپذیری اجتماعی ، عدم مصرف مواد مخدر در این زنان است ؛ به طوری که یافته ها نشان می دهد زنانی که پیشینة مصرف مواد مخدر نداشته یا موفق بـه ترک مواد مخدر شده اند، شانس بیشتری برای بازگشت به جامعه دارند، زیرا فرایند ترک اعتیـاد و درمان آن خود پروسه ای پیچیده و طولانی مدت ، تخصصی و نیازمنـد برنامـه ریـزی اسـت کـه می تواند زندگی برخی از این زنان را با چالش های متعددی مواجـه کنـد.
درمجموع ، یافته های این پژوهش که در مدل ترسیم شـده نیـز بـه نمـایش درآمـده ، نشـان می دهد: «حرکت به سـوی عـادی سـازی زنـدگی و همنـوایی اجتمـاعی » در فراینـد بازپـذیری اجتماعی زنان مجرم دو پیامد و نتیجة اصلی دارد که در قالب «رضایت از زندگی » و «سـازگاری و ساماندهی اجتماعی » قابل مقوله بنـدی و تبیـین اسـت کـه در ایـن مقولـه هـا در ازسـرگیری فعالیت های اجتماعی ، امید به آینده ، احساس ارزندگی و مفیدبودن و همچنین ترک فعالیت های مجرمانه ، افزایش خبرگی اجتماعی و افزایش بینش و درک اجتماعی آشکار شده اسـت ."