پایداری مالی دولت در اقتصاد ایران با رویکرد مدل هم‌انباشتگی Journal Article

پایداری مالی دولت اشاره به جریان درآمدها و هزینه‌های دولت دارد. مطابق با تئوری پولی سطح قیمت (MTPL) و تئوری مالی سطح قیمت (FTPL) می‌توان به این موضوع اشاره کرد که دلیل افزایش در سطح عمومی قیمت بدهی مالی دولت و تامین مالی پولی آن می‌باشد. هدف این تحقیق بررسی پایداری مالی در کسری بودجه دولت می‌باشد. به منظور بررسی این رابطه به دلیل پویایی‌های مدل از رویکرد مدل‌های هم‌انباشتگی پویا و روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) استفاده شده است که برای این منظور از داده‌های سالیانه دوره زمانی 1350-1392 در راستای آزمون فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه پایداری مالی قوی بین درآمدها و هزینه‌های دولت وجود دارد، استفاده شد. نتایج آزمون ریشه واحد حاکی از انباشته از مرتبه اول بودن متغیرهای هزینه دولت و درآمد‌ها بود، به طوری که بیانگر وجود رابطه بلندمدت بین متغیر‌ها می‌باشد. برای این منظور سه حالت از درآمدهای دولت شامل درآمد مالیاتی، مالیات و درآمد نفتی، و درآمدهای مالیات، نفت و حق‌الضرب بر روی هزینه‌ها برازش شد که به ترتیب منتج به پایداری مالی ضعیف، پایداری مالی قوی و ناسازگاری در پایداری مالی دولت گردیده‌اند. بنابراین پیشنهاد می‌شود به منظور وجود پایداری مالی، دولت درآمدهای نفتی را تا حد امکان در دارایی‌های سرمایه‌ای سرمایه‌گذاری نموده و همچنین با ایجاد اصلاحات در ساختار هزینه‌ای به ایجاد توازن در جریان هزینه‌ها و درآمدهای خود کمک کند. همچنین از آنجایی که بدهی مالی دولت و تامین مالی آن از طریق پولی کردن کسری بودجه دلیل مهمی بر تورم می‌باشد باید دولت در ساختار مالی خود منضبط‌تر عمل کند.

"به منظور بررسی این رابطه به دلیل پویایی‌های مدل از رویکرد مدل‌های هم‌انباشتگی پویا و روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) استفاده شده است که برای این منظور از داده‌های سالیانه دوره زمانی 1350-1392 در راستای آزمون فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه پایداری مالی قوی بین درآمدها و هزینه‌های دولت وجود دارد، استفاده شد. با عنایت به موارد فوق سؤال اساسی که مطرح می‌شود این است که آیا پایداری مالی و یا به عبارتی تعادل بین جریان‌های درآمدی و هزینه‌ای دولت نسبت به تولید ناخالص داخلی وجود دارد؟ برای بررسی سوال مطرح شده در در این مطالعه از مدل داده‌های سری زمانی با توجه به محدودیت بین دوره‌ای قید بودجه دولت و با استفاده از مدل‌های هم انباشتگی پویا و روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) مدل مورد نظر برازش خواهد شد. 4-2- برآورد مدل حداقل مربعات معمولی پویا رویکرد روش ارزش حال قید بودجه مطرح شده برای بررسی پایداری مالی دربردارنده برآورد معادله زیر می‌باشد: به طوری که در عبارت فوق نشان‌دهندة هزینه‌های دولت با توجه به بهره پرداختی می‌باشد و در‌آمدها شامل درآمد نفت، حق‌الضرب و درآمد مالیاتی می‌باشد (Tahir Mahmood and Shahnaz Rauf, 2012: 26). آزمون ریشه واحد صورت گرفته بر روی پسماند دارای آماره (36/3-) بود که بزرگ‌تر از مقدار بحرانی (94/1-) در سطح اطمینان 95 درصد بود که نشان‌دهندة مانایی پسماندها است، که این نتیجه بسیار نزدیک به نتیجه حاصل‌شده از برآورد ضریب هم‌انباشتگی بین سری زمانی درآمدی دولت و هزینه‌های دولت می‌باشد و دلالت بر این امر دارد که موقیت مالی دولت در مسیر پایداری بوده است که بیانگر پایداری مالی قوی و یا به عبارتی پایداری در کسری بودجه دولت می‌باشد."