Abstract:
گردشگری مذهبی یک از کهن ترین انواع گردشگری میباشد که از دیرباز مورد توجه بشر واقع شده است و از طریق تغییر در کنشهای متقابل میان انسانها تحولاتی را در کیفیت زندگی و سرمایههای اجتماعی جامعه میزبان ایجاد میکند. این امر به خصوص در نواحی روستایی کشورهای جهان سوم که مراحل اولیه توسعه گردشگری را سپری میکند دارای نمود بیشتری میباشد. بر همین اساس، هدف تحقیق حاضر، بررسی اثرات گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی خانوارهای روستایی در روستای بردی از توابع شهرستان دهلران میباشد. نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت آمار توصیفی و استنباطی (آزمونهای فریدمن و ویلکاکسون) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق، شامل خانوارهای روستای بردی که طبق سرشماری سال 1390، دارای 165 خانوار و 857 نفر جمعیت میباشد، طبق فرمول کوکران تعداد 102 خانوار به عنوان حجم نمونه بهدست آمد. یافتههای تحقیق نشان میدهد، گردشگری مذهبی در مولفه کیفیت زندگی در تمامی ابعاد اعم از اجتماعی، زیست محیطی (در حد بالاتر از متوسط) و اقتصادی، کالبدی (در حد متوسط)، بهبود وضعیت کیفیت زندگی خانوارهای روستاهای مورد مطالعه به همراه داشته است، همچنین یافتههای تحقیق در ارتباط با مولفه سرمایه اجتماعی نشان میدهد، بعد از گسترش گردشگری مذهبی در بعد مشارکت اجتماعی، شبکههای اجتماعی و انسجام اجتماعی بهبود داشته، اما در بعد اعتماد اجتماعی، بعد از گسترش گردشگری مذهبی از سطح این بعد کاسته شده است.
Religious tourism is one of the oldest forms of tourism that has been considered by human beings which caused changes in the quality of life and social capital of the host society through changes between their interactions. This phenomenon is more obvious in third world countries’ rural areas that are experiencing their early stages of tourism development. Accordingly، the aim of this study is to investigate the effect of religious tourism on quality of life and social capital of rural households in Bardi village، Dehloran County. This is an applied research، which benefits from descriptive and analytical method. The data were collected by means of a questionnaire، interviews، observation and desk research while data analysis was done through descriptive and inferential statistics method (Friedman and Wilcoxon tests). The study population was 165 households and 857 people of Bardy village according to 2011 census. Accordingly 102 households were chosen as sample size based on Cochran formula. Research findings show that religious tourism has affected and improved their quality of life in all aspects، including social، environmental (higher than average) and economical، physical (on average)، also research findings regarding the social capital component shows that، after the expansion of religious tourism، social participation، social networks and social cohesion has improved، but the aspect of social trust has been reduced dramatically.
Machine summary:
David Matarrita Cascante Tourism Organization (UNWTO) زندگی از یک طرف متأثر از عوامل ، فعالیت ها و تحولاتی است که در درون نواحی روستایی وجود دارد و از طرف دیگر، تحت تأثیر عوامل بیرونی است که روستا و زندگی ساکنان آن را تحت تأثیر قرار میدهد (رضوانی و دیگران ، ١٣٩١: ٢٤).
علاوه بر کیفیت زندگی، از دیدگاه برنامه ریزان توسعه ، ابعاد متعدد سرمایه ها از قبیل سرمایۀ طبیعی، فیزیکی، انسانی، مالی و اجتماعی برای توسعۀ مناطق روستایی مورد نیاز است ؛ ازاین رو، در چند دهۀ اخیر، مفهوم سرمایۀ اجتماعی به عنوان یک مفهوم فرا رشته ای نقش مهمی در تحلیل های اجتماعی و اقتصادی توسعۀ روستایی، به ویژه توسعۀ گردشگری مطرح شده و به نقش ساختارهای اجتماعی محلی از قبیل روابط متقابل ، شبکه ها و نهادهای محلی، نگرش ، انسجام و اعتماد تأکید دارد (عینالی و همکاران ، ١٣٩٢: ٥٢).
تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات گردشگری مذهبی بر کیفیت زندگی و سرمایۀ اجتماعی خانوارهای روستایی تدوین شده است .
یافته های مربوط به سطح کیفیت زندگی خانوارهای روستایی مورد مطالعه بعد از توسعه گردشگری مذهبی نشان میدهد، میانگین ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی به ترتیب برابر با ٣/٣٨ ،٤/١٨ ،٣/٦٩ و٤/٢٩ بوده است (نک جدول ٣).
منبع : یافته های تحقیق ، ١٣٩٤ در ادامه تحقیق ، به بررسی وضعیت مؤلفه سرمایه اجتماعی خانوارهای مورد مطالعه بعد از گسترش گردشگری مذهبی و با استفاده از آزمون ویلکاکسون پرداخته شده است .