Abstract:
این مقاله به موضوع بایسته های علم آموزی در کلام امیر مومنان علی می پردازد. یکی از نشانه های مومنان اینکه آنان حریص و مصر بر کسب علم و دانش هستند و دارای عطش سیری ناپذیری علم آموزی هستند. شیعیان واقعی چون از ارزش تحصیل علم آگاه هستند، و بدان باور دارند، بر تحصیل علم حریص و تا لحظات آخر عمر خویش، در پی کسب علم و دانش هستند. تشنگان علم، مطالب را عمیق و کامل فرا می گیرند؛ هرگز سطحی کاری مرام آنان نیست.
افزون بر این، نشانه دیگر مومنان، آمیختن علم با حلم و بردباری است. عالمی که بردبار نباشد، تحمل شنیدن، اندیشیدن و پذیرفتن عقیده مخالف را ندارد. در اختلاف ها، سریع قضاوت کرده، دچار خطا می شود. علم، حلم و بردباری موجب روحیه پرسشگری آنان می شود. این امر خود موجب می شود فرد با وظایف و تکالیف دینی خویش، بحث و گفت وگو و انتخاب نظر صواب، آشنا شود.
The present paper deals with the requirements of acquiring knowledge based on the words of
Amir al-Mu'menin Ali (pbuh). One of the signs of the believers is that they are greedy for and
insistent on learning and gaining information, and have an insatiable thirst for knowledge. Since
real Shiites are aware of the value of knowledge, and believe in it, they avidly try to gain more
and more knowledge and until the very last moments of their lives seek to acquire it. Those who
are thirsty for knowledge, learn the materials profoundly and thoroughly and never consider
things superficially. Another sign of the believers is their possession of knowledge along with
patience and tolerance. A knowledgeable person who is not tolerant, cannot stand listening to,
thinking and accepting the opposite opinions. In disagreements, he will jump into conclusions and
make mistakes. knowledge, tolerance and patience strengthens the spirit of inquiry and makes it
possible to become familiar with one’s religious duties and responsibilities, take part in
discussions and choose the right opinion.
Machine summary:
"مؤمنان، علمآموزی، بایستههای علمآموزی، صبر و بردباری مقدمه امیرمؤمنان( در ادامة بیان نورانی خویش، نشانة چهارم، پنجم و ششم پرهیزگاران و شیعیان واقعی را اینگونه معرفی میکنند: «وحرصا علی علم وفهما فی فقه وعلما فی حلم»؛ آنان در تحصیل دانش حریصاند و فهم آنها همراه با تفقه است و علم را با بردباری میآمیزند.
مثلا در روایتی رسول خدا(، فرمود: «أطلبوا العلم ولو بالصین فإن طلب العلم فریضة علی کل مسلم» (همان، ص 180،ح 65)؛ درپی کسب علم برآیید، اگرچه با رفتن به چین؛ زیرا طلب و کسب علم بر هر مسلمانی واجب است؛ اما موجب شگفتی است که حضرت در آن روایت با ابوذر دربارة کسی که بهطور مستقیم علم میآموزد، سخن نمیگوید، بلکه دربارة کسی سخن میگوید که در مجلس مذاکرة علمی حضور مییابد و البته چیزی هم فرامیگیرد، ولی خود بهطور مستقیم در مباحثة علمی شرکت ندارد، آنگاه حضور چنین شخصی در مجلس مذاکرة علم، از دوازدههزار بار ختم کل قرآن بافضیلتتر و بهتر معرفی میشود.
امام خمینی( در برخی سخنرانیهایشان فرمودند: «گاهی وقتی طلبهها با شور و حرارت با یکدیگر مباحثه میکنند، افرادی که از کنار آنها رد میشوند خیال میکنند آنها باهم دعوا میکنند»؛ اما آنان با جدیت درپی آن هستند که مسائل را موشکافی، و دیدگاههای گوناگون را مطرح، درنتیجه، با دقت و تفکر دربارة هریک از آنها بهترین رأی و نظر را انتخاب کنند.
بخصوص عالمان جوان و پرانرژی، بیشتر باید برای داشتن بردباری تمرین کنند و چنان باحوصله باشند که اگر کسی از ایشان پیدرپی پرسید، خسته نشوند و با علاقه و نشاط به پرسشها و اشکالات آن فرد پاسخ گویند و ارزش و فواید معنوی پاداش آموزش مردم و آشناساختن آنان را با دین باور داشته باشند."