Abstract:
هدف این مقاله ارائه الگوی ارزشیابی براساس رویکرد ساخت و سازگرایی است.پژوهش کنونی از نوع کیفی است که در قالب پژوهش های بنیادی – کاربردی و با بهره گیری از روش تحلیلی – اسنادی صورت گرفته است.در مراحل پژوهش ابتدا به تحلیل مفاهیم ارزشیابی و نیز ساخت و سازگرایی پرداخته شده است. در ادامه ضمن ارائه مزیت های این رویکرد با تشریح برخی از روش های کاربردی ارزشیابی مبنی بر ساخت و سازگرایی الگویی کلی ارائه شده است. با مطالعه در این حوزه می توان دریافت که علی رغم برخی موانع و نیز انتقادات نسبت به این رهیافت،ساخت و سازگرایی به طور دائم در حال بازسازی،رشد و توسعه مفاهیم و کاربردهای عملی در زمینه تعلیم و تربیت و نیز برنامه درسی است.نتایج پژوهش گویای آن است که با وجود مزیت های فراوان رویکرد ساخت و سازگرایی در تمامی عناصر برنامه درسی از جمله ارزشیابی، مسیر بلندی تا نهادینه شدن این رویکرد در آموزش و پرورش ما وجود دارد. از این رو پیشنهاد شده است تا در تدوین کتاب های درسی براساس رویکرد ساخت و سازگرایی و آموزش رویکرد فوق به معلمان اهتمام بیشتری صورت گردد.
Machine summary:
امروزه ساخت و سازگرایی پیشنهادی است برای تغییر نظرگاه های فلسفی دست اندرکاران تعلیم و تربیت به گونه ای که این تغییر بر دیـدگاه آن هـا در مورد دانش و یادگیری تأثیر می گذارد و بر نقش فعال یادگیرنده در فهـم و معنـا بخشـیدن بـه اطلاعات تأکید می کند (میرزامحمدی ، رهنما، افشار و قبادی ، ١٣٨٩).
٣-ساخت های تجربی : این رویکرد برآن است که باید به جای ارزیـابی محصـول ، فرآینـد ساخته شدن آن را ارزشیابی کـرد؛ زیـرا از دیـدگاه سـاخت و سـازگرایی ، ارزشـیابی از اینکـه یادگیرندگان چگونه به ساختن دانش می رسـند، مهـم تـر از ارزشـیابی فـرآورده هـای یـادگیری است (میرزامحمدی ، رهنما، افشار و قبادی ، ١٣٨٩).
هم چنین می توان ویژگی های دیدگاه ساخت و سازگرایی را بدین سـان بیـان کـرد: برنامـۀ درسی بر مفاهیم بزرگ تأکید می کند و با کل آغاز می شود و به اجزاء گسترش می یابد؛ تعقیـب پرسش ها و علائق دانش آموزان ارزشمند است ؛ یادگیری تعاملی است بر اساس آنچه دانش آموز در حال حاضر می داند، رخ می دهد؛ معلم با دانش آموزان گفتگو می کند و به دانش آموزان کمک می کند تا دانش خود را بسازند؛ نقش معلم تعاملی اسـت و در مـذاکره ریشـه دارد؛ ارزشـیابی شامل کارهای دانش آموزان ، مشاهدات و نقطه نظرات و نیز آزمون ها است و فراینـد بـه انـدازة محصول مهم است ؛ دانش به عنوان امری پویا نگریسته می شود که با تجارب ما در حال تغییـر است و دانش آموزان عمدتا در گروه کار می کنند.
در انتها می توان پیشنهاداتی را برای تحقق رویکرد ساخت و سازگرایی در فرایند آموزش و پرورش در جامعه ما مطرح کرد: -بدیهی است ارزشیابی براساس رویکرد سـاخت و سـازگرایی زمـانی بـه نتیجـۀ مطلـوب می رسد که طراحی و تدوین کتاب های درسی نیز بر اساس این رویکرد انجام شود.