Abstract:
اتخاذ سیاستهای رشد محور در بخش کشاورزی، شکست این سیاستها و شکست بازار، موجب بروز ناپایداریهای اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی در این بخش و در نتیجه تأکید بر توسعه پایدار کشاورزی گردید. مبتنی بر ادبیات کارآفرینی، این شکست، منبع ایجاد فرصت های سودآوری و خلق ارزش های محیط زیستی و اجتماعی برای کارآفرینان پایدار است. در این چارچوب توسعه پایدار کارآفرینی در بخش کشاورزی دستیابی به اهداف توسعه پایدار کشاورزی به ویژه ثروت و رفاه انسان و اکوسیستم را تسهیل می نماید. دستیابی به این هدف، مستلزم شناخت راهبردهای اثر بخش بر اساس قوتها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای هر منطقه است. هدف مقاله حاضر بر پایه تحلیل راهبردی توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان استوار است. پژوهش حاضر پیمایشی و کاربردی است. ابزار گردآوری دادهها شامل واکاوی اسنادی، مشاهده و پرسشنامه بودند. اعتبار پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاهی و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان و ادارات آن در سطح شهرستان تأیید شد. پایایی آنها با آزمون آلفای کرونباخ تأیید (بالاتر از 0.7) شد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و بهره برداران زراعی استان (116656نفر) بودند. نمونهگیری خبرگان هدفمند و با روش گلوله برفی (39 نفر) انجام شد. تعداد نمونه کشاورزان با فرمول کوکران تعیین (495 نفر) و انتخاب نمونه ها در سطح روستاها به روش طبقهای تصادفی با انتساب متناسب انجام شد. طبق نتایج تحلیل سوات، راهبرد تدافعی (عوامل درونی 2.25 ؛ عوامل بیرونی 2.22) برای گذار از شرایط کنونی و رفتن به سمت شرایط مطلوب تعیین شد. در این راستا 9 راهبرد معرفی و اولویتبندی شدند. در این میان سه راهبرد اول شامل ارتقا حمایت ها و تسهیلات مالی، ارتقا ثبات اقتصادی و کاهش نااطمینانی و توسعه زیرساخت ها، بر بهبود وضعیت اقتصادی تأکید داشتند. لذا پیشنهاد می شود برای تسریع توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان، تمرکز بر بهبود وضعیت اقتصاد کشور در اولویت قرار گیرند.
Machine summary:
"جدول ٥ - ماتریس تطبیقی سوات و تعیین راهبردهای توسعه پایدار کشاورزی کارآفرینانه (رجوع شود به تصویر صفحه) راهبردهای تدافعی (WT): WT١ ارتقا حمایت ها و تسهیلات مالی و اعتباری دولتی و خصوصی با بهره مناسب ، برای راه اندازی کسب و کارهای کشاورزی پایدار (T٣، T٢، W١) WT٢ بهبود ثبات اقتصادی، محو انحصار گرایی و نا اطمینانی و ارتقا رقابت پذیری در بازار کالا و خدمات کشاورزی و ایجاد زمینه مساعد برای توسعه سرمایه گذاری داخلی و خارجی در کلیه حلقه های زنجیره ارزش آفرینی کشاورزی با رویکرد تنوع بخشی در کارکردهای تولیدی و غیر تولیدی کشاورزی(T٥، T٤،T٣، راهبردهای رقابتی(ST): T2،W2 ) ST١ ارتقا مزیت رقابتی محصولات کشاورزی پایدار و تسهیل و WT٣ توسعه و بهبود زیر ساخت های فیزیکی ضروری (تولید، لجستیک ، تسریع عرضه آنها در بازارهای داخلی در راستای افزایش امنیت ارتباطی) برای ترغیب سرمایه گذاری داخلی و خارجی جهت ارتقا و بهبود تولید و درآمد بهره برداران (T٥، T٤، T٣، S٢، S٣) توزیع محصولات و خدمات کشاورزی پایدار ( T٤،W٣، W٢) WT٤ توسعه و تقویت نظام پیشگیری و مدیریت ریسک و بحران ها در بخش و ST٢ ارتقا حجم صادرات محصولات پایدار تولید شده به کشورهای ارتقا کمی و کیفی بیمه محصولات ، عوامل تولید و تامین اجتماعی بهره برداران حوزه خلیج فارس در راستای افزایش نقدینگی و سرمایه در دسترس ( W5،T6) تهدیدها بهره برداران (T٨، T٥، T٤،T٣، T٢، S٢، S١) WT٥ توسعه و تقویت ظرفیتهای نهادی، مشارکت و تشریک مساعی، روابط ، (T١ تا T١١) ST٣ ارتقا دانش و مهارت حرفه ای دانش آموختگان کشاورزی زمینه ها و نظامهای اطلاعاتی در راستای توسعه پایدار کارآفرینی کشاورزی(T٩، متناسب با نیاز بازار در راستای تولید محصولات متنوع کشاورزی T8،W2 ،W6 ) پایدار(T٧،S٨، S٧، ،S٦، S٥) WT٦ بهبود کمی و کیفی آموزشهای رسمی و غیر رسمی کشاورزی با تاکید بر ST٤ فراهم نمودن شرایط مناسب برای جذب سرمایه گذاری ارائه آموزشهای عملی و مهارت افزای کارآفرینی کشاورزی و ارتقا فرهنگ داخلی و خارجی برای کارآفرینی کشاورزی پایدار در هر چهار زیر کارآفرینی پایداردر سطح بهره برداران ، متخصصین ، دانش آموختگان و عموم بخش زراعت ، باغداری، دام و طیور و آبزیان با توجه به تنوع اقلییم جامعه ( T٧،W٧) (S1،T4) WT٧ حفاظت و احیای محیط زیست و منابع طبیعی پایه تولید و کاهش ضایعات ، آلودگیها و تهدیدهای محیط زیستی محلی تا بین المللی موثر بر توسعه کشاورزی پایدار منطقه (T١١، W١١، W٩) WT٨ ارتقا توجه به مدیریت یکپارچه ، حفاظت و احیای منابع طبیعی و محیط زیست در سیاستها، تحقیق و توسعه فناوریهای پایدار و تدوین قوانین و مقررات و استانداردهای استفاده از منابع ، فناوریها و تولید (T١٠، W١٠، W٩) WT٩ ارتقا دسترسی عادلانه کلیه بهره برداران به حمایتهای مالی و غیر مالی برای راه اندازی کسب و کارهای کشاورزی پایدار (T٨،T٦، T٢، W٤) منبع : یافته های پژوهش ، ١٣٩٦."