Abstract:
با عنایت به اینکه متون منثور معاصر، علاوه بر جنبه آموزشی، بیش از هر زمان دیگری، منعکس کننده فرهنگ بر آن است، کتابی که به عنوان منبع درسی معرّفی میشود، علاوه بر ساختار شکلی و محتوایی مناسب، باید مطابق با جدیدترین نظریهها و رویکردهای ادبی باشد تا بتواند رسالت ادبی خویش را به انجام برساند. در همین راستا، پژوهش مذکور تلاش کرده است به روش بازخوانی اثر و در دو بخش تحلیل کمّی و کیفی نشان دهد آیا کتاب «ملامح النثر الحدیث و فنونه»، از پتانسیل لازم به عنوان یک منبع درسی برای رشته زبان و ادبیات عربی برخوردار است؟ نتایج حکایت از آن دارد که علیرغم داشتن محاسنی چون خط کاملاً خوانا، صفحهآرایی مطلوب و عملکرد فنّی برخی از نویسندگان کتاب مذکور، معایب کمّی و کیفی فراوانی دارد که در صورت ارائه به عنوان کتاب درسی، بسیار ضعیف و ناقص خواهد بود. استفاده بسیار اندک و جزئی از علائم ویرایشی، نبود فهرست منابع و کتابشناسی تاریخ ادبیات، از جمله معایب کمّی کتاب مذکور است. عدم تجدید چاپ کتاب پس از 21 سال، نقصان موضوعی و محتوایی عناوین، بینظمی و عدم انسجام مطالب، عدم دقّت کافی در استناددهی، عدم استفاده از منابع متعدد، معتبر و بهروز و نیز نقصان در ارائه مطالب و استنباط غلط، از مهمترین معایب کیفی این کتاب است.
Considering that contemporary prose texts, in addition to the educational aspect, more than any time, reflects the culture and beliefs of a community and influences them; a book that is introduced as the reference for the curriculum, in addition to proper structure and content, it should be in line with the latest literary theories and approaches, so it could fulfill its literary mission. For this reason, this research, by using the method of rereading the work in both quantitative and qualitative analysis, has tried to see does the book ‘Malameh Al-Nathr Al-Hadith &Fonouneh’ by Omar Daqaq, Mohammad NajibTalawy and MoradAb-AlrahmanMabrouk has enough potential to be used as a reference for the curriculum of Arabic language and literature? The results show that, in spite of its advantages, such as a completely legible font, ideal layout and technical performance of some the authors of this book, but it has many quantitative and qualitative disadvantages that if it is used as a reference for the curriculum, it would be very weak and incomplete. Some the quantitative disadvantages of the book are very little use of punctuation marks and not having index, the list of references and the bibliography of the history of literature at the end of the book; and some of the qualitative disadvantages of the book are not being reprinted after 18 years, thematic and content deficiencies of the titles, irregularity and incoherence of the text, inadequate citation, lack of multiple, up to date valid and resources and also defective presentation of the titles and wrong inference.
Machine summary:
مشخص نبودن اهداف تألیف با توجه به اینکه این کتاب باید بیشتر به دنبال بیان ویژگیهای متون جدید ماننـد نمـایش - نامه ، داستان کوتاه و رمان و تأثیر آنها بر نثر عربی باشد؛ اما در بسیاری از موارد، دغدغـه اصلی نویسندگان معلوم نیست .
از جمله نکات بسیار مثبت این کتاب ، مقایسه تطبیقی میان نویسندگان بر اساس مکتب های مختلف ادبیای است که به آن تعلق داشته اند؛ علاوه بر این ، بسیاری از ضعف های کتاب مورد بحـث یعنـی «ملامح النثر الحدیث و فنونه » در آن برطرف شده است مانند بررسی نسـبتا دقیـق ادبیـات مقاومت فلسطین ، نک : (رضوان ، ٢٠٠٩: ١٢٩-١٠٩) و نیز تحلیل زبان داستان کوتاه ، «لغـۀ القصۀ القصیرة».
٤- لازم بود در فصل داستان کوتاه ، تحت عنوان «لغۀ القصۀ القصیرة»، زبان این گونه ادبـی نیز مورد بررسی قرار میگرفت ؛ زیرا کسی که تحولات زبان عربی را از جنگ جهـانی دوم به بعد دنبال میکند متوجه میشود که این زبان ، بـه دلیـل دور بـودن از زبـان مـرده دوره عثمانی و نیز ایجاد ارتباطات جدید بین مفردات آن ، تغییر و تحولات فراوانـی را بـه خـود دیده است ؛ به گونه ای که جملات و عبارات کوتاه شده و مفردات نه از فرهنگ لغت بلکه به صورت مستقیم از زندگی مردم گرفته شده اند.