Abstract:
خشم و تجربهی آن در محیط مدرسه از هیجانهای رایج دورهی نوجوانی است که همواره مورد توجه روانشناسان بوده است. بر اساس نظریهی تانگنی، احساس شرمساری پیشزمینهی بروز هیجان خشم محسوب میشود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مدیریت شرم در کاهش خشم نوجوانان دختر در محیط مدرسه انجام گرفت. برای تحقق آن، از روش تحقیق نیمه آزمایشی، طرح پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل استفاده شد. در این راستا، دانشآموزان دورهی راهنمایی دو مدرسهی دولتی دخترانهی شهر تبریز با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب و غربال شدند. در نهایت، سی نفر از هر مدرسه به روش نمونهگیری هدفمند و مبتنی بر نتایج مقیاس خشم چندبعدی مدرسه انتخاب شدند. در هر مدرسه دو گروه 15 نفری تشکیل شد؛ مدارس به صورت تصادفی، گروههای آزمایشی و کنترل فرض شدند و به ترتیب بستهی آموزشی و پلاسیبو را دریافت کردند. نتایج تحلیل کوواریانس تکمتغیرهی یکراهه پس از بررسی و تحقق پیشفرضهای آن، نشان داد که مداخله اثربخش بوده (04/11 = F ، 01/0 >P) و آموزش مدیریت شرم در طی هشت جلسهی هفتگی 75 دقیقهای، 17% تغییرات خشم مدرسهای را تبیین میکند. همچنین، بر اساس نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیرهی یکراهه از میان مولفههای خشم چندبعدی (خشم، خصومت و مقابلهی سازنده و مخرب)، نمرهی خردهمقیاس خشم کاهش معنیداری یافت (15/0= Eta ، 82/8 = F ، 01/0 >P). مطابق با یافتههای پژوهشی و با در نظر گرفتن محدودیتهای آن، بکارگیری بستهی آموزشی حاضر برای کاهش خشم مدرسهای نوجوانان دختر پیشنهاد میشود.
Machine summary:
اثربخشي آموزش مديريت شرم در کاهش خشم نوجوانان دختر در محيط مدرسه 1 پروانه علائي 2 منصور بيرامي تاريخ وصول : ٩٥/٤/١٣ تاريخ پذيرش : ٩٥/١٠/١ چکيده خشم و تجربه ي آن در محيط مدرسه از هيجان هاي رايج دوره ي نوجواني است که همواره مورد توجه روان شناسان بوده است .
Ferguson, Stegge, Eyre, Vollmer & Ashbaker 7.
Tangney, Stuewig, Mashek & Hastings 11.
Bakker, Denessen, Bosman, Krijger & Bouts 7.
Harth, Hornsey & Barlow 3.
در حالي که بازشناسي بالاي شرم و جابجايي پائين شرم ، پاسخ سازگارنه در برابر شرم محسوب شده و مولفه هاي مديريت شرم محسوب ميشوند که با همدردي بالا، کانون کنترل دروني، عزت نفس ، احساس گناه ، خشم و سرزنش ديگران و انجام رفتارهاي پرخاشگرانه در محيط مدرسه رابطه دارد (احمد و بريس ويت ١، ٢٠٠٤ و ٢٠٠٥).
Boman , Curtis , Furlong & Smith 3.
Andrews, Brewin, Rose & Kirk 8.
The Role of Shame in Predicting Adult Anger and Depressive Symptoms among Victims of Child Psychological Maltreatment.
The Relation of Child Maltreatment to Shame and Guilt among Adolescents, Psychological Routes to Depression and Delinquency.
The Relation of Shame and Guilt to Anger and Self- reported Aggression.
The Relation of Shame and Guilt to Anger and Self- reported Aggression.