Abstract:
فارابی، بزرگترین نماینده ی فلسفه ی سیاسی اسلام و شاخصترین چهره ی
سیاسی دوره ی اسلامی است. فارابی، الهیات و سیاست را در منظومه ی واحد
فلسفی درآمیخته و با تکیهبر وحدت و شیوهی استدلال، نتایج آندو را به یکدیگر
تعمیم داده است. وی مواد سیاست خود را از افلاطون و ارسطو برگرفته و آن را
بر مبنای فلسفهی ارسطویی و نوافلاطونی اسلامی، به شیوه ی استدلالی و برهانی
مدون کرده است. از اینروست که حاکم آرمانی مورد نظر فارابی، بیشتر
یادآور انسان آرمانی و کامل است. از دیدگاه فارابی، زمامدار آرمانی کسی است
که خصوصیات شاه آرمانی ایرانی، فیلسوف افلاطونی، پیامبر اسلامی و امام شیعی
را در خود جمع دارد. اینگونه انسانها متصل به منبع فیض الهی اند و از طریق
عقل فعال، به آنها وحی میشود. لذا زمام دار مدینه، همان مقامی را در مدینه دارد
که خدا در کل عالم هستی دارد.
Machine summary:
از دیدگاه فارابی، زمامدار آرمانی کسی است که خصوصیات شاه آرمانی ایرانی، فیلسوف افلاطونی، پیامبر اسلامی و امام شیعی را در خود جمع دارد.
تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه‌ی اندیشه‌ها، نظریه‌های سیاسی، جهان‌بینی و انسان‌شناسی فارابی انجام شده است؛ اما تحقیق جامع و مدونی که به‌طور خاص به‌بررسی نظریه‌ی زمامدار آرمانی در فلسفهی سیاسی فارابی بپردازد، صورت نگرفته است.
ماخانی (۱۳۹۵) در مقاله‌ای با عنوان "اندیشه‌ی سیاسی فارابی، با تأکیدبر آرای اهل مدینه‌ی فاضله" به‌تحلیل کتاب آرای اهل مدینه‌ی فاضله و واکاوی نسبت این اثر با اندیشه‌ی سیاسی فارابی پرداخته است.
موسوی و همکاران (۱۳۹۴) در مقاله‌ای با عنوان "نقش و اهمیت نظم در جامعه و تأثیر آن در نیل به سعادت حقیقی از دیدگاه فارابی" در باب رئیس جامعه‌ی آرمانی بر این عقیده است که بنابر نظر فارابی، در نظام طبیعت و هستی، نظم و انتظام "تکوینی" پابرجاست.
ساختار نظام سیاسی فارابی، ارگانیستی است و در رأس آن، رئیس و زمامدار قرار دارد (مجیدی، ۱۳۹۴: ۴۱۲).
هدف انسان سعادت است و رسیدن به کمالات؛ این امر نیز تنها در جامعه و از طریق سیاست و حکومت میسر است (شمسایی، ۱۳۸۷: ۹).
از دیدگاه فارابی نیز، زمامدار آرمانی کسی است که خصوصیات شاه آرمانی ایرانی، فیلسوف افلاطونی، پیامبر اسلامی و امام شیعی را در خود جمع دارد.
فارابی در رساله‌ی سیاست مدنیّه، پادشاهی آرمانی را با نبوت جمع کرده و با تکیهبر نتایج این بحث، نظریه‌ی مدینه‌ی فاضله را مطرح نموده است.
لذا از دیدگاه فارابی، برای رساندن جامعه به سعادت، وجود زمامدار آرمانی ضرورت دارد.
(
, 
, 
)
