Abstract:
فرخی یزدی از جمله نویسندگان و شعرای نادر دوره مشروطه است که متفاوت از جریان حاکم دین¬ستیزی و تجددگرایی اغلب شاعران و روشنفکران، دارای بنیان فکری مذهبی و ایدئولوژیک است و با دیده احترام به مذهب مینگرد و مضامین و بنمایه¬های مذهبی و دینی فراوانی را در شعر خود بهکار گرفته و از این مضامین در آگاهی¬بخشی و بیدار کردن جامعه و اهداف ظلم-ستیزی و عدالت¬پروری بهره میبرد. این جستار بر آن است تا با بررسی و تحلیل اشعار و ارائه شواهد از دیوان فرخی، این خصیصه فکری او را نشان دهد و ضمن پاسخ به سوال درباره سبک کاربرد مضامین و بنمایههای دینی در شعر او، با بررسی آثار محققان ادبیات صد سال اخیر خاطرنشان کند که این مساله کمتر مورد توجه آنان قرار گرفته است.
Machine summary:
بنمایه های دینی در دیوان فرخی یزدی (ص ٢٣٢ - ٢١٥) 1 منظر سلطانی تاریخ دریافت مقاله : ٧ /٩٠/١٠ تاریخ پذیرش قطعی :٩١/٣/٢٠ چکیده فرخی یزدی از جمله نویسندگان و شعرای نادر دورة مشروطه است کـه متفـاوت از جریـان حاکم دین ستیزی و تجددگرایی اغلب شاعران و روشنفکران ، دارای بنیان فکـری مـذهبی و ایدئولوژیک است و با دیدة احترام به مذهب مینگرد و مضامین و بنمایه های مذهبی و دینی فراوانی را در شعر خود به کار گرفته و از این مضامین در آگاهی بخشی و بیدار کردن جامعـه و اهداف ظلم ستیزی و عدالت پروری بهره میبرد.
کاملا اسلامی است ؛ اما فرخی یزدی مشمول این نوع تلقی نیز نشده است در «طلیعة تجدد در شعر فارسی » که در آن به نوعی همزیستی میان عناصر ادبی نـو و کهن در درون فضای عصر مشروطه اشاره شده ؛ مؤلف آن پدیده هـای مرسـوم در نقـد ادبـی شناخته شده با عنوان غزل سیاسی و قصیدة وطنی دوران مشروطه را بیانگر همین گـرایش دوگانه دانسته است ؛ بهترین جلوه های این گرایش در آثار شاعران برجسته ای همچون بهار، ایرج میرزا، پروین اعتصامی و فرخـی یـزدی ، و در نسـلهای بعـد در آثـار کسـانی همچـون (طلیعة تجدد در شعر فارسی ، کریمی حکـاک : ص٤٨٨ -٤٩٠) شهریار، امیری فیروزکوهی و ...