Abstract:
آب وهوا همواره بستر مناسبی برای ایجاد تنش های سیاسی و نظامی و به مخاطره افتادن امنیت ملی کشورها فراهم آورده است. تجارب جنگ تحمیلی و سایر جنگ های دنیا نشان داده است علم آب و هواشناسی می تواند سرنوشت یک قدرت بزرگ در جنگ را به دست گیرد. لذا در این پژوهش به ارزیابی وضعیت اقلیم دفاعی کشور در مناطق کویری، بیابانی و سواحل مکران با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و شاخص اقلیم نظامی پرداخته شد. بدین منظور از آمار پارامترهای مختلف هواشناسی 32 ایستگاه همدید در سطح منطقه در طول دوره آماری 30 ساله (2016 -1987) بهره گرفته شد. نتایج حاصل نشان داد در فصل بهار اکثر نواحی شمالی منطقه مورد مطالعه در شرایط اقلیم نظامی خوب و نواحی جنوبی منطقه در شرایط اقلیم نظامی قابل قبول قرار دارند. وضعیت اقلیم نظامی در فصل تابستان در بخش های شمالی منطقه نسبتا مطلوب بوده و در بخشهای جنوبی به ویژه اواخر فصل تابستان شرایط نامناسب و بی نهایت ناخوشایند میگردد، در اوایل فصل پاییز اکثر بخش های شمالی و مرکزی منطقه دارای شرایط عالی و نواحی جنوبی استان های سیستان و استان هرمزگان دارای شرایط نامناسب هستند و در اواخر این فصل، شرایط نامطلوب اقلیم نظامی به ویژه در نواحی شمالی منطقه مشاهده می شود و با شروع فصل زمستان شرایط نامطلوب اقلیمی در بخش های شمالی منطقه به شدت افزایش می یابد و در اواخر زمستان، استان هرمزگان و نواحی شمال شرقی دارای شرایط قابل قبول و سایر نواحی منطقه مورد مطالعه اکثرا دارای وضعیت خیلی خوب و خوب از نظر اقلیم نظامی هستند.
Machine summary:
al 2- Woodward 3- Farish 4- Toppe 5- Perrett 6- Espo 7- DOD (US Department of Defense) 8- Greeley 9- Huchthausen 10- Scott 11- Tarle مورد نقش اقلیم در عملیات دفاعی و رزمی در دانشکده نیروی دریایی آمریکا صورت گرفته است که می توان به تحقیقات لاجویی ١ (٢٠٠٦)، موس ٢ (٢٠٠٧) مومنگمری ٣(٢٠٠٨) و کروک ٤(٢٠٠٩) اشاره کرد.
حنفی و همکاران (١٣٩٣) به ارزیابی و پهنه بندی تقویم اقلیم نظامی مناطق مرزی همجوار با کشور عراق با استفاده از شاخص اقلیم نظامی (MCI) پرداختند نتایج نشان داد که در ماه های سرد سال شرایط مطلوب نظامی در 1- LaJoie 2- Moss 3- Montgomery 4- Crook 5- Standard Effective Temperature 6- Analytic Hierarchy Process مناطق جنوبی (خوزستان و ایلام ) بیشتر از مناطق شمالی (کردستان و آذربایجان ) است .
آفتاب و همکاران (١٣٩٥) به مطالعه ی تاثیر عوامل جغرافیایی بر پدافند غیر عامل در مناطق مرزی استان آذربایجان غربی با استفاده از مدل AHP پرداختند نتایج نشان داد، عرصه های کاملا مناسب که دارای توان عالی برای مکان گزینی می باشند، بیشتر مناطق کوهستانی غرب استان را در بر می گیرد و پهنه های نامناسب ، مناطق شرقی استان ، به ویژه شمال شرقی را شامل می شود و میزان شیب و ارتفاع بیشترین تأثیر را در مکان گزینی مراکز نظامی استان دارد.
در ماه فروردین ٩٢ درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه ارزش توصیفی خوب و ٨ درصد قابل قبول است این سه ماه تعیین شده از محدوده های زمانی بدون تنش حرارتی بوده و میتواند برای نیروهای نظامی و انجام عملیات آموزشی و نظامی آن بسیار کارساز باشد.