Abstract:
در اندیشه روشن امامیه، وجود امام، بعد از نبوت، به ادله عقلی و نقلی، ضروری است؛ اما در این بین یکی از شبهات مطرح این است که آنضرورت و انتفاع از آن مرجعیت علمی در عصر غیبت، چگونه توجیه پذیر است و استواری و کارآمدی این ادله، در دوره غیبت چه اندازه است؟ به منظور تثبیت باور امامت و تقویت اعتقاد به مهدویت و به تبع آن، نگاهداشت آموزههای وحیانی؛ اعتبار این ادله به بازاندیشی و تحلیل خردورزانه نیاز دارد. این نوشتار با رویکردی عقلی و نقلی و با نگاهی به انگارههای تاریخی ناظر به واقع، پاسخهایی منطقی و اقناعی به سازگاری ادله لزوم امامت، با غیبت امام حی منتظر، داراست و از آن شمار: استمرار وظایف پیامبر6 و لغویت رسالت بدون تعیین جانشین و واگذاری شوون؛ لزوم بهرهگیری مسلمانان از مواریث اصیل نبوت و داشتههای بی بدیل امام معصوم؛ نیاز عالم هستی، خاصه نوع انسانی به واسطه فیض؛ لزوم تداوم هدایت تشریعی؛ هدایت باطنی قلوب در دوره غیبت و نیز آثار تربیتی آموزه انتظار.
Machine summary:
مانایی اعتبار ادله امامت، در زمان غیبت (ضرورت امامت، حقیقتی فراتر از عصر حضور) محمد رضا بهدار 1 چکیده در اندیشه روشن امامیه، وجود امام، بعد از نبوت، به ادله عقلی و نقلی، ضروری است؛ اما در این بین یکی از شبهات مطرح این است که آنضرورت و انتفاع از آن مرجعیت علمی در عصر غیبت، چگونه توجیه پذیر است و استواری و کارآمدی این ادله، در دوره غیبت چه اندازه است؟ به منظور تثبیت باور امامت و تقویت اعتقاد به مهدویت و به تبع آن، نگاهداشت آموزههای وحیانی؛ اعتبار این ادله به بازاندیشی و تحلیل خردورزانه نیاز دارد.
به هر روی، اساس ایرادی که به اصل مدعای شیعه و برخی از ادله در مسئله ضرورت امامت آوردهاند، این است که با فرض عدم دسترسی جامعه به امام غایب و اینکه مردم نمیتوانند از حضور او بهرهمند شوند، آیا نمیتوان نتیجه گرفت آن دلایل خدشه پذیرند؟ وگویا جامعیت و اعتبار لازم را ندارند و یا در عصر غیبت،کارآمدی ندارند و لذا اصل ضرورت امامت و کارکردهای امام به طور کلی منتفی میشود؛ لذا نباید شیعه این همه بر مدعای قرائت امامت هزار و چهارصد ساله خود اصرار داشته باشد؛ زیرا همان ایرادی را که به مخالفان خود روا میداشت (که با چه توجیه عقلانی میتوان پذیرفت، بعد از سپری شدن دوران رسالت، اهداف عالی بعثت برای هدایت و تعالی بشر، بدون وجود متولی منصوب، تحقق مییابد؟) پس از نزدیک به سه قرن و با پایان غیبت صغرا متوجه خودش شد؛ چرا که با عدم حضور امام مفروض در جامعه، نه اثری از آن لطف است و نه خبری از حفظ دین و شریعت؛ چه اینکه نقش هدایتی و تربیتی امام و به کمال رسانی امت توسط او منتفی است.