Abstract:
گذار دموکراتیک از بالا به پایین، یکی از گذارهایی است که توسط حکومتها در واکنش به الزامات و ضرورتهای داخلی و بینالمللی روی میدهد. این نوع گذار، با آزادسازی سیاسی یا دموکراسی حداقلی شروع میشود و با فراهمشدن شرایط مطلوب و مسئولیتپذیری در حکومت، مردم و نهادهای مدنی در گذر زمان میتواند به تحکیم دموکراسی بینجامد. با اتخاذ رویکرد جامعهشناختی سیاسی و با روش تبیینی علی- تحلیلی، هدف مهم از انجام این پژوهش، پاسخ به این پرسش اصلی است که: مهمترین ریشهها یا عوامل موثر بر آغاز آزادسازی و دموکراسی تدریجی در کویت از دههی ۱۹۹۰ به اینسو چه بودهاند؟ فرضیهی پژوهش: مهمترین عوامل موثر بر آزادسازی سیاسی یا دموکراسی تدریجی از بالا به پایین در کویت از دههی ۱۹۹۰ به اینسو عبارتاند از: تهاجم عراق به کویت بهمثابه فرصتساز مهم خارجی، تشدید دموکراسیخواهی از سوی نهادها و فعالان مدنی و جنبشهای اجتماعی، اختلافات سیاسی در بلوک قدرت یا هیئت حاکمه و تاثیرات فکری- نگرشی و بسیجی مطبوعات و اینترنت. یافتههای تحقیق حاکی از آن هستند که حکومت کویت در تمایز با سایر کشورهای عربی منطقه، در بستر الزامات و ضرورتهای یادشده بهسمت نوعی واقعبینی و زمانشناسی مصلحتجویانه حرکت کرد و آزادسازی سیاسی تدریجی را آغاز کرده و بهصورت کنترلشده ادامه داده است. این گذار عمدتا جنبهی تاکتیکی برای حفظ حکومت و بقای سیاسی بوده است، تا ماهوی و در آینده با چالشهای مهمی مواجه خواهد بود.
Machine summary:
با اتخاذ رویکرد جامعه شناختی سیاسی و با روش تبیینی علی- تحلیلی، هدف مهم از انجام این پژوهش ، پاسخ به این پرسش اصلی است که : مهم ترین ریشه ها یا عوامل مؤثر بر آغاز آزادسازی و دموکراسی تدریجی در کویت از دهه ی ١٩٩٠ به این سو چه بوده اند؟ فرضیه ی پژوهش : مهم ترین عوامل مؤثر بر آزادسازی سیاسی یا دموکراسی تدریجی از بالا به پایین در کویت از دهه ی ١٩٩٠ به این سو عبارت اند از: تهاجم عراق به کویت به مثابه فرصت ساز مهم خارجی، تشدید دموکراسیخواهی از سوی نهادها و فعالان مدنی و جنبش های اجتماعی، اختلافات سیاسی در بلوک قدرت یا هیئت حاکمه و تأثیرات فکری- نگرشی و بسیجی مطبوعات و اینترنت .
٣- ریشه های گذار به آزادسازی و دموکراسی در کویت از دهه ی ١٩٩٠ به این سو در چارچوب نظریه ی ساختمندی، باید گفت که از سال ١٩٩١ به این سـو، هیئـت حاکمـه ی کویـت در واکنش به برخی الزامات و ضرورت های داخلی و بین المللـی و بـر طبـق منطـق زمـان شناسـی و واقـع بینـی، انعطاف پذیری نشان داد و یک سری اصلاحات سیاسی را آغاز کرد.
بااین وجـود باید خاطرنشان کرد که در این منطقه ، گرچه قدرت ساختار و نیروهـای اجتمـاعی متمایـل بـه حفـظ وضـع موجود با چالش وتنزل مواجه شده ؛ اما هنـوز از قـوت نسـبتا بـالایی برخـوردار اسـت ( ,٢٠١٢ ,Abdullah .
Kuwait democratization in process, Lund University: Department of Arabic & Middle East Studies.