Abstract:
امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهرها و پایداری آنها و تاثیرات فیزیکی و
طبیعی آن در سیستم شهری و بازده یهای مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن
انکارناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانة آن یکی از مباحث اساسی
در برنام هریزی و مدیریت شهری تلقی می شود. کلانشهر مشهد به عنوان دومین شهر میلیونی
در کشور طی چند دهة اخیر رشد فزاینده ای داشته است و بدون در نظر گرفتن نیاز شهروندان
به فضای سبز، گسترش فیزیکی شتابانی یافته است. به همین دلیل تحلیل و بررسی کاربری
فضای سبز و سرانة آن در شهر مشهد و ارائه پیشنهادهای مناسب در جهت تعادل بخشی به
ساختار کالبدی و اجتماعی شهر از طریق آن می تواند حائز اهمیت فراوان باشد.
پژوهش حاضر که براساس روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از آمار و اطلاعات مختلف صورت
گرفته است، نشان می دهد که برخلاف استانداردهای ملی و بین المللی ارائه شده برای کاربری و
سرانه فضای سبز، کلانشهر مشهد در این زمینه با کمبودهای بنیادین مواجه است. در نهایت با
استفاده از یک مدل مطلوب، سرانه فضای سبز مناسبی برای شهر مشهد پیشنهاد گردیده
است.
Machine summary:
همچنین با توجه به نقش حیاتی و بسیار مهم فضای سبز در زندگی شهروندان و اینکه یکی از ارکان توسعه پایدار شهری ، برخورداری از فضای سبز سرانه معقول و مقبول می باشد، تحقیق حاضر در نظر دارد با بهره گیری از شاخص های اجتماعی و زیست محیطی و براساس مدلی مناسب ، سرانه قابل قبولی را برای شهر مشهد پیشنهاد دهد.
در سال های اخیر با ایجاد موج توسعه فضای سبز شهری اغلب گفته شده است که در برخی شهرهای بزرگ ما به سطح استاندارد جهانی فضای سبز یعنی ١٥ مترمربع برای هر نفر رسیده ایم (تشکر، ١٣٧٩: ٩)، ولی با توجه به محاسباتی که در ادامه در بارٔە فضای سبز شهر مشهد به عنوان یکی از کلانشهرهای کشور صورت گرفته است ، به نظر می رسد که گفتار فوق چندان با واقعیت تناسبی ندارد.
با توجه به فرضیه ارائه شده ، بررسی و ارزیابی صورت گرفته در زمینه فضای سبز شهری کلانشهر مشهد نشان داد که سرانه فضای سبز شهری در مشهد با توجه به استانداردهای ملی و بین المللی ارائه شده ، در سطح بسیار پائینی قرار دارد و علاوه بر آن ، مساحت کاربری فضای سبز و توزیع فضایی آن در ساختار کالبدی شهر مشهد از وضعیت نامطلوبی برخوردار است ، بصورتیکه هیچ تناسبی بین میزان جمعیت مناطق شهرداری شهر مشهد یعنی نیاز شهروندان با مساحت منطقه و فضای سبز آن وجود ندارد.