Abstract:
گردشگری در مناطق روستایی و دور افتاده اهمیت ویژه ای پیدا کرده است و ابزاری برای رفاه جوامع محلی تلقی می شود. این نوع گردشگری اگر در راستای پایداری عمومی روستاها باشد می تواند باعث توسعه این مناطق شود. بدین منظور هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر توسعه گردشگری روستایی با در نظر گرفتن پایداری عمومی این مناطق و در راستای توسعه جوامع محلی است. روش تحقیق توصیفی - پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در هر یک از این روستاها دو نوع پرسشنامه بین مردم محلی و گردشگران توزیع شد. برای به-دست آوردن حجم نمونه مردم محلی و گردشگران از فرمول کوکران استفاده شده است. انتخاب نمونه از مردم محلی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و انتخاب گردشگران با روش نمونه گیری در دسترس انجام شده است. روایی و پایایی ابزار سنجش (پرسشنامه) با استفاده از تحلیل عامل تاییدی و آلفای کرونباخ بدست آمده است. داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری موسوم به تحلیل مسیر، آزمون همبستگی پیرسون و تی تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که جاذبه های گردشگری، نحوه ی برخورد مردم محلی، وضعیت پایداری و زیرساخت های گردشگری به ترتیب بیشترین ضریب تاثیر را در توسعه گردشگری روستایی در منطقه قلات دارند. میانگین سطح پایداری محیطی و زیرساخت های گردشگری از سطح متوسط پایین تر ولی میانگین متغیرهای جاذبه ها، برخورد مردم محلی، پایداری اقتصادی و اجتماعی بالاتر از سطح متوسط است. بین پایداری زیست محیطی و روند توسعه گردشگری روستایی در منطقه قلات رابطه ی معکوس و معناداری وجود دارد.
Machine summary:
بر اساس نتایج بدست آمده از آزمون T تک نمونه ای، میانگین متغیرهای توسعه گردشگری، جاذبه ها، برخورد مردم محلی ، پایداری اقتصادی و اجتماعی بالاتر از حد متوسط ولی زیرساخت های گردشگری و پایداری زیست محیطی از حد متوسط پایین تر است .
بدین منظور و با توجه به نتایج پژوهش و مشکلاتی که در این منطقه شناسایی شده است ، پیشنهادات زیر در راستای بهبود وضعیت منطقه و در مسیر پایداری آن آورده می شود: - ایجاد و گسترش زیرساخت های بهداشتی در روستاها به منظور برطرف کردن نیاز گردشگران - جلوگیری از ساخت و سازهای مسکونی در مناطق طبیعی منطقه - طرح کنترل ترافیک در مسیر شیراز به سپیدان به منظور جلوگیری از ازدحام در روزهای تعطیل (منطقه در مجاورت این جاده قرار گرفته اند) - جلوگیری از عبور و مرور وسایل نقلیه در بافت قدیم روستای قلات به ویژه در روزهای تعطیل - آموزش به کودکان و نهادینه کردن فرهنگ نحوهی برخورد با محیط زیست در بین آنها - توجه به اولویت های گردشگری روستایی و مدیریت زیست محیطی در مناطق طبیعی روستاهای و قلات - کنترل فروشندگان و ایجاد پارکینگ برای وسایل نقلیه در روستاهای قلات - تشکیل گروههای مردمی ، دانشجویی به منظور پاکسازی زیست گاههای طبیعی منطقه با مشارکت و حمایت دهیاریها در زمانبندی مناسب - احیای صنایع دستی (گیوهدوزی) در روستای قلات با حمایت دهیاریها - شفافسازی آثار اقتصادی، اجتماعی و اقتصادی توسعه گردشگری روستایی در باورهای عمومی ساکنین روستاها با مشارکت آنان کتابشناسی ١.