Abstract:
صنعت گردشگری، صنعتی جهانی بوده و به عنوان یک کسبوکار بزرگ تلقی شده و امروزه از توسعه آن با توجه به نقش مهمی که در توسعه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و تقویت تعاملات بینالمللی یک کشور دارد، استقبال میشود؛ همچنین این صنعت برای ایران که علیرغم داشتن جاذبههای متنوع گردشگری، به درآمدهای نفتی وابسته است، مهم و ضروری است. با این حال، گردشگری ایران در رقابت با کشورهای آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه با تهدید جدی مواجه است؛ به طوری که براساس گزارش مجمع جهانی اقتصادی در سال 2017، ایران در بین کشورهای خاورمیانه رتبه 7 از 10 و در بین کشورهای آسیای میانه و قفقاز رتبه 7 از 9 و به طور کلی رتبه جهانی 93 از 136 کشور را کسب کرد. بنابراین هدف پژوهش حاضر تبیین جایگاه رقابتی گردشگری ایران در بین کشورهای رقیب همسایه بر اساس شاخصهای جهانی رقابتپذیری گردشگری و ارائه راهکارهای بهبود جایگاه ایران، در نظر گرفته شد. بر این اساس، ابتدا از طریق مطالعات کتابخانهای، شاخصهای جهانی رقابتپذیری گردشگری از گزارش مجمع جهانی اقتصاد احصاء گردید؛ دوم با بهرهگیری از رویکرد تحلیلی، جایگاه گردشگری ایران در بین کشورهای مورد مطالعه بر اساس 5 شاخص اصلی و 14 شاخص فرعی تبیین؛ و در نهایت، راهکارهایی برای بهبود گردشگری ایران مبتنی بر استراتژیهای توسعه ارائه شد.
Machine summary:
بهبود جایگاه رقابتی گردشگری ایران در مناطق آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه 2 محمد طالقانی ١ مهران مهدیزاده 1361/4/3 1369/9/3 چکیده صنعت گردشگری، صنعتی جهانی بوده و به عنوان یک کسبوکار بزرگ تلقی شده و امروزه از توسعه آن با توجه به نقش مهمی که در توسعه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و تقویت تعاملت بین المللی یک کشور دارد، استقبال می شود؛ همچنین این صنعت برای ایران که علیرغم داشتن جاذبههای متنوع گردشگری، به درآمدهای نفتی وابسته است، مهم و ضروری است.
1 Vladi 2 Ekundayo 3 Jenkins 4 Rangarirai and Mavis طی مرور پژوهشهای پیشین پی برده شد که تاکنون پژوهشی با رویکرد بینالمللی و مقایسهای برای بهبود رقابتپذیری گردشگری به منظور ارتقاء جایگاه رقابتی ایران نسبت به کشورهای آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه انجام نگرفته یا بسیار معدود بوده است، و انجام چنین پژوهشی با رویکرد تحلیلی، لزم و ضروری به نظر می رسید؛ زیرا یکی از نشانههای قدرتنمایی در عرصه سیاست جهانی در عصر حاضر و راه آسان و کمهزینه برای شناساندن فرهنگ و تمدن و روابط بینالملل، انجام اقدامات توسعهای مبتنی بر تحلیل همهجانبه و بهرهگیری از رویکرد مقایسه تطبیقی در حوزه گردشگری و بهبود جایگاه گردشگری بر اساس آن است.
١. یافتههای پژوهش همانطور که اشاره شد، یکی از اهداف اصلی پژوهش حاضر تبیین و تحلیل جایگاه رقابتی گردشگری ایران نسبت به کشورهای دو منطقه آسیای میانه، قفقاز )CIS( و خاورمیانه است که این مهم به دو صورت: ١( بر اساس رتبه و نمره و ٢( بر اساس شاخصهای پنجگانه رقابتپذیری گردشگری انجام گرفته است.