Abstract:
بهجرات میتوان گفت که طی دهه گذشته، هیچ منطقهای در جهان به اندازه خاورمیانه و شمال آفریقا درگیر تحولات سریع سیاسی و دستخوش آشوب، ناآرامیو بیثباتی نبوده است. آغاز دومینوی «اعتراضات تودهای ـ بیثباتی سیاسی» در پی شکلگیری بهار عربی تنها یکی از آن موارد است. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین شرایطی است که بهار عربی در آن تکوین یافت. پرسش اساسی پژوهش حاضر آن است که چه عواملی موجب شد تا بهار عربی از تونس و مصر آغاز شود؟ در پژوهش حاضر تلاش میشود تا بر اساس رویکردی چند سطحی و چند بعدی، شرایط تکوین و آغاز بهار عربی تبیین شود. فرضیه اصلی پژوهش آن است که شباهتهایی میان تونس و مصر وجود داشته که موجب شد تا بهار عربی از این دو کشور و نه از سایر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا آغاز شود. بهلحاظ روشی، پژوهش حاضر از نوع پژوهش تطبیقی ـ تاریخی مورد محور است. فرآیند تحقیق در سه مرحله به انجام رسیده است. در مرحله اول شباهتهای موجود میان دو کشور تونس و مصر استخراج شد. در مرحله دوم ارتباط علّی شباهتهای استخراج شده میان تونس و مصر در قالب متغیرهای 9 گانه، با شرایط تکوین و وقوع بهار عربی تبیین شد. در مرحله سوم نیز تبیینی عام از شرایط تکوین و وقوع بهار عربی صورت گرفت و نشان داده شد که چرا بهار عربی از تونس و مصر آغاز شد.
Machine summary:
Arts et al ;٢٠١٤ ,Elhusseini ٢٠١٠ و متعاقب آن آغاز درگيريهاي 2012: 35 ٢ـ خياباني و سقوط رژيم در ١٠ ژانويه ٢٠١١ کاتاليزورها مصر: تعين «روز پليس » يعني ٢٥ ژانويه ,Elhusseini ;٢٠١٢ ,Kinninmont 2014 ٢٠١١ براي اعتراض جمعي توسط جنبش ما همگي خالد سعيد هستيم که منجر به راه افتادن موج انقلاب شد نوع عامل عوامل صاحب نظر وجود حداقلي از سازمان هاي مردم نهاد و ,Yadlin ;٦٧ :٢٠١٢ ,Dalacoura شبکه هاي حمايتي و آموزشي از قبيل اخوان 2012: 14 ٣ـ پيش برنده ها المسلمين نقش کنشگران جامعه مدني Khosrokhavar, 2012 تأثير رسانه ها و فناوريهاي نوين (از قبيل ,Yadlin ;٦٧ :٢٠١٢ ,Dalacoura 2012: 12; Lynch, 2011; Howard ماهواره و به ويژه شبکه الجزيره ) و اهميت ;٢٠١١ ,Khondker ;٢٠١١ ,.
عوامل ساختاري: ١ـ تراکم مطالبات و حس تحقير شدن ؛ ٢ـ رسوب شدگي ايدئولوژي حاکم و نقش دين ؛ ٣ـ ساخت اقتصاد سياسي کاتاليزورها: ؛ ٤ـ تبلور مطالبات مردمي در شعار «سقوط رژيم » پس از خودسوزي محمد بوعزيزي؛ پيشبرنده ها: ٥ـ نقش سنديکاها و انجمن هاي مردم نهاد؛ ٦ـ نقش رسانه ها و فن آوريهاي نوين عوامل تعيين کننده : ٧ـ شکل گيري ائتلاف ميان طبقاتي؛ ٨ـ عملکرد رأس نظام سياسي در مواجهه با بحران ؛ ٩ـ موضع نيروهاي نظامي در قبال اعتراض و تغيير در مرحله دوم ارتباط علي بين شباهت هاي استخراج شده ميان تونس و مصر در قالب متغيرهاي ٩ گانه ، با شرايط تکوين و وقوع بهار عربي تبيين ميشود که نتايج در بخش بعدي ميآيد.
(2014), Post Arab Spring Thoughts: The Middle East between External and Internal Mechanisms (Political Economic & Social Forces), Hemispheres, 29(2), 5-28.