Abstract:
از آنجا که خداوند متعال قرآن را به عنوان چراغ راه بندگانش نازل فرموده تا ایشان با تمسّک به این گوهر عظیم راه سعادت و کمال خود را طی کنند، شایسته است تا هرچه بیشتر و بهتر در راه رسیدن به این هدف، از ژرفای آیات این کتاب الهی پرده برداشته شود. یکی از مسائلی که در این کتاب نورانی به آن پرداخته شده، بحث سنت‌های الهی است. یکی از سنت‌های مطرح در قرآن، خلقت زوجی در عالم است. این سنت تا آنجا اهمیّت دارد که خداوند از آن به عنوان نشانة خود در زمین یاد می‌کند. این نکته در آیة 21 سورة روم مطرح شده‌است. در باب تفسیرقرآن، کارهایی در قالب کتاب‌های تفسیر، مقاله و پایان‌نامه‌های قرآنی انجام گرفته‌است. اما آنچه در این پژوهش به آن پرداخته شده، نگاه مسئله‌محور به آیه با توجه به نظرات بیشتر مفسران شیعه و اهل سنت است که تاکنون به این جامعیت کاری صورت نگرفته‌است. روش این مقاله، نقلی‌ـ تحلیلی است. چون زوجیت، قانونی فراگیر در میان همة مخلوقات و جانداران، به‌ویژه انسان است، ما قائل به تعمیم این سنت به همة افراد جامعه شده‌ایم؛ یعنی زوجیت فکری، روحی، جسمی و سبب بودن آن برای ایجاد سکن، مودّت و رحمت.
Machine summary:
این نکته در آیة 21 سورة روم آمده‌است که حکیم متعال می‌فرماید: (ومن آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها وجعل بینکم مودة و رحمة إن فی ذلک لآیات لقوم یتفکرون: و از نشانه‌های او این است که همسرانی از (جنس) خودتان برای شما آفرید تا بدان‌ها آرامش یابید؛ و در بین شما دوستی و رحمت قرار داد.
از آنجا که داشتن زندگی مشترک توأم با این سه ویژگی در جنبه‌های گوناگون برای انسان اهمیت دارد، پس دانستن مفهوم آن‌ها ضروری است و به همین علت، نظر بیشتر مفسران شیعه و اهل سنت به دو شیوة بررسی رویکردی و تطبیقی جمع‌آوری شده‌است تا مشخص شود که نگریستن به آیه با رویکردهای مختلف تفسیری چه تأثیری در تفسیر آن دارد و نیز مفسران شیعه و اهل سنت در تفسیر آیه با یکدیگر اختلاف نظر دارند یا نظرات آنان با هم موافق است.
رویکرد کلامی در تفسیر التبیان فی تفسیر القرآن مفسر می‌نویسد: «این عبارت، یعنی انس و آرامش، به سبب اینکه همسر از جنس و شبیه خودش است، پس به او بهتر می‌تواند الفت پیدا کند به واسطة مودت، در صورتی که اگر همسرش از غیرجنس او می‌بود، این گونه انس و الفت بین آن‌ها برقرار نمی‌شد» (طوسی، بی‌تا، ج 8: 240).
رویکرد کلامی در التبیان فی تفسیر القرآن، مفسر عبارت را این گونه معنا می‌کند: «خداوند بین شما رحمت و مهربانی را قرار داد؛ زیرا هر یک از زوجین بر دیگری رحم می‌کند که مهربانی بر آن افزون می‌شود به واسطة آنچه خداوند در قلب هر یک قرار داده، نسبت به همسرش تا خرسندیش کامل شود» (طوسی، بی‌تا، ج 8: 240).
(
, 
, 
)
