Abstract:
دسترسی به مسکن مناسب از اساسی‌ترین نیازهای انسانی است که با افزایش جمعیت شهری، شهروندان کم‌درآمد را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است. به‌منظور برقراری عدالت اجتماعی و دسترسی اقشار شهری کم‌درآمد به مسکن در کشور، دولت نهم پروژة ساخت 1 میلیون و 500 هزار واحد مسکونی را در قالب طرح مسکن مهر اجرا کرد؛ از این‌رو در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر و با مطالعه‌ای کمی، ساکنان مسکن‌های مهر شهرک پردیس واقع در شهر کازرون انتخاب شدند تا ضمن ارزیابی عملکرد مسکن مهر، چالش‌های این مسکن از دیدگاه آن‌ها شناسایی شود. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامة محقق‌ساخته است. همچنین جامعة آماری 104 خانوار در شهرک، و حجم نمونه 100 نفر از سرپرستان خانوارها هستند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آماره‌های توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییرات)، آزمون مقایسة میانگین و تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی در قالب نرم‌افزار SPSSاستفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد میزان رضایتمندی شهروندان از سکونت در مسکن‌های مهر واقع در شهرک پردیس با میانگین 73/2، پایین‌تر از حد متوسط است. براساس نتایج بررسی چالش‌های مسکن مهر، پنج چالش شناسایی شد که بیانگر حدود 73 درصد واریانس متغیر وابستة پژوهش است: مکان‌گزینی نامناسب (7/29 درصد)، ضعف خدمات رفاهی-کالبدی مجتمع (5/14 درصد)، مشکلات اجتماعی-اقتصادی (9/11 درصد)، ضعف عوامل مدیریتی (4/9 درصد) و مشکلات محیطی (4/7 درصد). همچنین، نتایج نشان می‌دهد از میان 9 راهکار پیشنهادی شهروندان برای غلبه بر مشکلات مسکن مهر، سه راهکار زیر مهم‌ترین راهکارهای شهروندان برای کاهش مشکلات مسکن مهر در محدودة مورد مطالعه هستند.
تأسیس مراکز خدماتی اساسی در نزدیکی شهرک (93 بار تکرار)؛
نظارت دقیق‌تر بر کیفیت مصالح استفاده‌شده در ساخت مسکن‌های مهر توسط پیمانکاران (86 بار تکرار)؛
اختصاص‌دادن سرویس عمومی برای رفع مشکلات رفت‌وآمد شهرک‌نشینان به مرکز شهر (76 بار تکرار).
Machine summary:
نتایج پژوهش پورمحمدی و اسدی (١٣٩٣) با هدف ارزیابی پروژه های مسکن مهر در شهر زنجان نشان داد میزان رضایتمندی کلی ساکنان مجتمع های مسکونی مهرشهر زنجان ، پایین تر از حد متوسط است و مهم ترین مشکلات مجتمع های مسکونی مهر در این شهر عبارت است از: ضعف سازه ، طراحی نامناسب ، ضعف دسترسی به کاربریها و برخورداریها مانند مراکز خرید، مراکز آموزشی، مراکز بهداشتی، مراکز تفریحی و ایستگاه های حمل و نقل عمومی، ناتوانی ساکنان کم درآمد و دارای پس انداز کم برای توانایی پرداخت اقساط .
براساس نتایج چند مطالعۀ دیگر، ضعف های طرح مسکن مهر عبارت است از: مکان یابی طرح های مسکن مهر در زمین های حاشیۀ شهر و استقبال نکردن مردم از آن ها، بیتوجهی به ساخت هم زمان امکانات زیربنایی و روبنایی با ساخت واحدهای مسکونی، تصدی هم زمان چند نهاد در این طرح ، وجود نسخۀ مشابه برای همۀ شهرهای بزرگ ، متوسط و کوچک ، توجه کافی نداشتن به سازة ساختمان ، استقبال نکردن ساکنان شهرهای کوچک از طرح مسکن مهر به دلیل مغایرت فرهنگی ساکنان با فرهنگ آپارتمان نشینی (پورمحمدی و اسدی، ١٣٩٣: ١٨٧)، بیتوجهی به معیارهای کیفیت فضایی مانند فضای باز فراغتی، گوناگونی تیپ تفکیکی، اختلاط مناسب کاربری و طراحی متناسب با ویژگیهای محلی (حاجیپور و عطایی، ١٣٩٣).
بررسی‌وضعیت رضایتمندی‌شهروندان شهرک‌پردیس از‌مسکن مهر نتایج بررسی وضعیت رضایتمندی شهروندان شهرک پردیس از مسکن مهر، در قالب شاخص های اصلی پژوهش (جدول ٢) نشان دهندة وضعیت نامناسب رضایتمندی شهروندان در شاخص های مورد بررسی (تسهیلات مجتمع ، دسترسی و حمل و نقل ، کالبدی، زیست محیطی، امنیت ، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدیریتی) است ؛ زیرا بیش از نیمی از پاسخگویان از تمامی شاخص های مورد بررسی در سطوح متوسط ، کم و بسیار رضایتمندی کمی دارند.
(
, 
, 
)
