Abstract:
با توجه به پیشرفتهای پزشکی، کاهش مرگ و میر و همچنین کاهش آمار زاد و ولد در جوامع، بالا رفتن جمعیت سالمندان حقیقتی نزدیک میباشد. لذا میبایست برای مواجهه با رشد جمعیت در این قشر، آمادگی و برنامهریزی دقیقی در جوانب مختلف منظور شود. فضای معماری و شهرسازی یکی از مهمترین عناصر در ارتباط با زندگی سالمند میباشد. حضور سالمند در خانه و جامعه مستلزم جوابگویی اولیه به نیازهای وی میباشد. این پاسخگویی میبایست شامل در نظر گرفتن محدودیتهای جسمی و شرایط روحی این عزیزان باشد. برای حداکثر بهرهمندی سالمند از خدمات و جامعه، باید زندگی سالمندان و روحیات آنان به دقت تجزیه و تحلیل گردد. شرایط جسمی و روحی سالمند، نیازها و ویژگیهای این دوران از جمله فاکتورهایی میباشد که رسیدن به این منظور را میسر میسازد. توجه به نیازهای انسان در هر دوره سلامت فرد، در نتیجه اجتماع را موجب میشود. یکی از اقشار محتاج حمایت در جامعه سالمندان میباشند. در معماری نه تنها باید اصول و استانداردهای خاص برای این قشر تبیین، تثبیت و رعایت شود، بلکه میبایست الگوی فضایی مختص به این افراد را تعریف نمود. خانه سالمندان اولین و سادهترین راهی است که میتوان در نظر گرفت. اما به دلیل فاصله ویژگیهای اولیه این فضا از الگوی زندگی عادی سالمند و همچنین قبول این حقیقت که باعث افزایش افسردگیهای خاص این دوران میباشد، دهکده سالمندی الگوی دیگری است که برای زندگی سالمندان در غرب ارائه و اجرا گردیده است. در این الگو، مسکنهایی برای سالمندان طراحی شده است که سالمندان میتوانند به تنهایی یا همراه با خانوادهشان در آن زندگی کنند. خدمات اولیه و مورد نیاز سالمند در مجاورت و همسایگی مسکن سالمندان موجود میباشد. اما با توجه به ویژگیها و روحیات این قشر، تعریف الگویی که سالمند را در کنار حفظ زندگی عادی، در خانه امیدها و خاطراتش، در نیازهای روحی و جسمی ایشان مرتفع سازد، ضروری میباشد. لذا نیاز به الگویی که فضای جدیدی منطبق بر شرایط روحی و جسمی سالمند را تعریف کند و بتواند جایگزین شیوههای قبلی در جهت ارتقاء روحیه سالمند شود ضروری میباشد. برای پاسخگویی به این نیاز راهحلهای گوناگونی در جهان غرب پیشنهاد گردیده، که در ایران مورد استفاده قرار نگردیده است و به جای آن اقامتگاههای روزانه را میتوان تعریف کرد که این فضا به عنوان فراغتگاه روزانه سالمندان استفاده شود و نهتنها شامل پاسخگویی به نیازهای این افراد باشد، بلکه در ایجاد حس مفید بودن، افزایش امید به زندگی و ارتقاء روحیه سالمند اثرگذار خواهد بود. سالمند در استفاده از این مکان از اختیار برخوردار است و نیازهایی همچون فضاهای مناسب برای ورزش و تفریح سالمند، همصحبتی با هم سن و سالان، حفظ عزتنفس ایشان و ایجاد شرایطی برای خود استقلالی در حین گذراندن اوقات فراغت، آموزش هنرها و تکنیکهای مورد نیاز در زندگی سالمندی، مشاوره و ... را دارا میباشد.
Summary Improving at the medical science and decreasing in offspring in the most of the societies cause to increase the number of the seniors. So we should get enough preparation and have plan for facing with increasing the number of these groups. Architecture and urban design are the most important things in relation with senior life. Societies should respond to the first senior needing. This response should include the physical limitation consideration and mental situations. For getting maximum service from society, the senior life factors should be analyzed precisely. Man in every age has specific necessities, sentiments, morals, powers and excitements which society will be considered healthy & safe if these necessities are answered properly. One of the dependent groups to aid is adult man who is seen very much, after retiring, instead of enjoying of their life and relaxing and sporting changes to depressed and dissatisfied people. Not only should specific law be legislated in architecture for this group but specific spatial mould also should be legislated. Sanatorium or independent living or living with one‘s family are mere explanation that adult can or have to live in there. It seems necessary to have new mould which can both remove adult necessities and supersede old ways for heightening adult morale. For responding to these necessities, different and various solutions are suggested in the west countries but have not been used in Iran. Adult residential region has been one of new ideas which is not acceptable and common in Iran because it is far from Iranian elderly manner so that is not suggested and instead of that, temporary and daily promenades may be recommended that these spaces can be used as daily care centers and not only include answering to senior necessities but also it helps to increase life hope and heighten senior morale and feel to be useful. Adults require proper spaces with their ability and morale. If these spaces does not Constitute for them and they do not be responded by outside properly, they will be got depressed and this will affect on the society as a whole. The senior housing is the first and the easiest way that can be considered for the difference between the primary space characteristic with the senior common life and special disappointment at their period of their life. Most of the senior people can solely do their own works and can have special fun which is proper with their age and their morale such as chatting with their friends and understanding each other. Since their impression about themselves which are useless and depressed are inaccuracy thought and since Most of the senior people can do a lot of tasks, Urgency to Constitute day care centers for responding to senior necessities with social, sport, and welfare functions are sensed. The seniors in use of this place are free and this place involves some requirement like an appropriate place for their entertainment, consult, training arts and needful technique for their life and relating with their friends.
Machine summary:
برای پاسخگویی به این نیاز راهحل های گوناگونی در جهان غرب پیشنهاد گردیده، که در ایران مورد استفاده قرار نگردیده است و به جای آن اقامتگاههای روزانه را می توان تعریف کرد که این فضا به عنوان فراغتگاه روزانه سالمندان استفاده شود و نه تنها شامل پاسخگویی به نیازهای این افراد باشد، بلکه در ایجاد حس مفید بودن، افزایش امید به زندگی و ارتقاء روحیه سالمند اثرگذار خواهد بود.
اولین دلیل را انفجار جمعیت سالمند در عصر حاضر می داند که برنامه ریزی برای این هجوم جمعیت از نکات مهمی است ، که می بایست به آن توجه شود و دلیل دوم هزینه های بالای خدمات سلامتی در جوامع سالمندان می باشد که آنها را وادار به خانه نشینی می کند.
نکات دیگری که در طراحی این مجموعه ها می توان در نظر گرفت از این قبیل می باشد: - انباری بزرگ برای نگهداری و جای دادن صندلی های چرخدار - انباری اضافی و فضاهای جانبی در هر فضای برنامه روزانه - دستشویی مخصوص معلولین در هر فضای برنامه روزانه برای استفاده سالمندان ناتوان بدون کمک گرفتن از کارکنان مجموعه - استفاده از کرکره یا در پوش هایی برای پنجره برای متعادل ساختن نور و اجتناب از ایجاد خیرگی در سالمند - استفاده از سطوحی که کمترین انعکاس نور را در کف مانند فرش و روی سطح دیوارها داشته باشند.