شبک ها: جماعتی قزلباش در کردستان عراق Journal Article

با این حال، جماعت کوچکی در شمال عراق، شبک‌ها، وجود دارند که به نظر می‌رسد دارای همان باورها و رسوم علوی‌های آناتولی باشند اگرچه به مراتب دورتر از نزدیک‌ترین جماعت علوی زندگی می‌کنند و دارای تماس و برخوردهای منظم با جماعت‌های همسایه‌ای‌ هستند که به سنت‌های دگراندیش دیگری پایبندند. دین و مذهب ماهیت واقعی باورها و مناسک مذهبی شبک‌ها همانند دیگر گروه‌های دگراندیش موضوع گمانه‌زنی‌های نادرستی بوده است و نخستین آثار در این زمینه آکنده از اطلاعات نادرست است 1 . این حقیقت که شبک‌ها این نفس را می‌دانند (و اینکه آن را به پیر سلطان نسبت می‌دهند) دلیل دیگری بر رابطۀ و پیوند نزدیک آنها با علوی‌های قزلباش آناتولی است. با این حال، باجوان‌ها به لحاظ قبیله‌ای سازمان‌یافته‌اند و از سوی رئیس قبیله رهبری می‌شوند در حالی که شبک‌ها دهقانان غیر قبیله‌ای و سهم‌بر کشاورزی بر روی زمین‌هایی‌اند که به خانوادۀ سادات شهری‌ای تعلق دارند که به دلیل انتسابشان به پیامبر و علی به لحاظ معنوی و اخلاقی از اقتدار زیادی نزد آنها برخوردارند. تغییر هویت قومی این حقیقت که اماکن اصلی زیارت شبک‌ها همگی در حومۀ زیستگاه کنونی آنها قرار دارند، نشان می‌دهد که آنها مدت‌های زیادی پیش در آنجا ساکن بودند و پس از آن دیگر وابستگی‌ خود به منطقۀ اصلی‌شان را از دست دادند. برپایی پناهگاه امنی در شمال عراق در سال 1991، ترکیه دست به تلاش‌هایی زده است و از شبک‌ها و دیگر اقلیت‌های دگراندیش خواسته است خود را ترکمن بدانند و تعریف کنند و در این راه از طریق احزاب ترکمن به همۀ کسانی که خود را ترکمن می دانند، کمک می‌شود و مورد حمایت قرار می‌گیرند.