Abstract:
به منظور نیل به توسعه محلی، باید به مشارکت تمام افراد اجتماع توجه شود. سالمندان نیز به عنوان بخشی از جامعه، از اهمیت بالایی برخوردارند. به نظر میرسد، پیششرط نقشآفرینی موثر سالمندان در توسعه محلی یک اجتماع، شناخت مولفههای موثر و اتخاذ استراتژیهای مناسب به منظور ارتقای هرچه بیشتر توانمندی آنان است. در پژوهش حاضر، مقولات ارتقادهنده وضعیت توانمندی سالمندان بررسی شده است. مشارکتکنندگان در پژوهش حاضر سالمندان روستای لریجان شهرستان محلات در استان مرکزی بودهاند. به منظور جمعآوری اطلاعات از روش تحلیل موضوعی در رویکرد کیفی استفاده شده است. تکنیکهای جمعآوری اطلاعات عبارتاند از: مشاهده مشارکتی، مصاحبه نیمهساختاریافته و روشهای زمینهنویسی. برای تحلیل دادهها از کدگذاری و مقولهبندی استفاده شده است. به منظور غنای هرچه بیشتر دادهها از مجموع 17 مصاحبه انجامشده، 12 مصاحبه که بهترین کیفیت را داشته انتخاب و تحلیل شده است. بر اساس نتایج پژوهش، مهمترین عوامل ارتقادهنده و موثر در رشد توانمندی سالمندان عبارتاند از: سرمایه اطلاعاتی، سلامت و توانایی انجام کار، دارا بودن همسر، سواد و تحصیلات، مشارکت مذهبی، شبکه حمایتی فرزندمحور، شبکه حمایتی خویشاوند- دوستمحور، استقلال فکری و استقلال عملی، قدرت چانهزنی و نفوذ کلام، کمتوقعی و تقدیرگرایی، آموزههای فرهنگ روستایی و برخی از موارد دیگر که در ضمن پژوهش بیان شدهاند. بر اساس یافتههای پژوهش حاضر، ترکیب و پیوستگی عاملیت و ساختار فرصت در ارتباط با ارتقا یا تضعیف توانمندی، تفکیکناپذیر است. در نتیجه به منظور هرگونه تحلیل و برنامهریزی میبایست به این ارتباط دوسویه توجه شود.
In order to achieve local development, the participation of all people in community should be considered. The elderly as a part of the society, are supposed to play an effective role in the community. It seems that identifying effective components in promoting the ability of this group and adopting appropriate strategies to enhance the elderly capacity for playing more effective role in the local development of a society are precondition for an effective role of the elderly to play in local development. Based on the main purpose of this paper, the promoting ability of the elderly is studied. Participants in this study have been elderly people of Larijan village of Mahallat city in Markazi province. In order to collect data, thematic analysis method in qualitative approach has been used. The data collection techniques are participant observation, semi-structured interview and ground-writing methods (note taking). For data analysis, coding and categorization have been used. To increase richness of the data 12 out of total 17 interviews with the highest quality have been selected and analyzed. According to the survey’s results, the most important promoting factors effective in the development of the elderly ability are informational capital, being healthy and able to work, having spouse, literacy and education, religious participation, child-based supporting network, relative and friend -based supporting network, intellectual and practical independence, the ability of bargaining and eloquence, being contented and fatalism, rural culture teachings and some other factors mentioned in the survey. Considering this survey’s results, the combination and continuity of agency and opportunity structure related to promotion or weakening of ability are inseparable. As a result, for any analysis or planning, this mutual relation should be considered.
Machine summary:
مطالعۀ جامعه شناختی درک بومی سالمندان از توانمندی در جامعۀ روستایی (مورد مطالعه : روستای لریجان ، شهرستان محلات ، استان مرکزی ) مهدی طالب *١و مریم ملائی ٢ تاریخ دریافت : ١٣٩٦/١١/٢١ - تاریخ پذیرش : ١٣٩٧/٠٧/١٥ چکیده : به منظور نیل به توسعۀ محلی، باید به مشارکت تمام افراد اجتماع توجه شود.
بر اساس نتایج پژوهش ، مهم ترین عوامل ارتقادهنده و مؤثر در رشد توانمندی سالمندان عبارت اند از: سرمایۀ اطلاعاتی، سلامت و توانایی انجام کار، دارا بودن همسر، سواد و تحصیلات ، مشارکت مذهبی، شبکۀ حمایتی فرزندمحور، شبکۀ حمایتی خویشاوند- دوست - محور، استقلال فکری و استقلال عملی، قدرت چانه زنی و نفوذ کلام ، کم توقعی و تقدیرگرایی ، آموزه های فرهنگ روستایی و برخی از موارد دیگر که در ضمن پژوهش بیان شده اند.
یکی از راهکارهای بهبود وضعیت اقشار آسیب پذیر (از جمله سالمندان و روستاییان ) برای مشارکت مؤثرتر در توسعۀ محلی، انجام پروژه های توانمندسازی به منظور توانمندکردن هرچه بیش تر این قشرِ درحاشیه است که میتواند موجب بهبود وضعیت سالمندان روستایی شود و زمینۀ نیل به توسعۀ محلی را تسهیل کند؛ اما اگر تمامی پروژه های توانمندسازی، ابزاری جهت ارتقای وضعیت توانمندی افراد تلقی شوند، فهم عوامل مؤثر بر افزایش یا کاهش توانمندی از دید افراد به صورت بومی، عاملی بسیار مهم برای مدیریت زمان و هزینه این پروژه ها خواهد بود.