Abstract:
امروزه حاکمیت شرکتی و به تبع آن پاسخگویی به یک جنبه اصلی و پویای تجارت تبدیل شده است و توجه به آن همواره رو به افزایش است. لذا تمامی ذی نفعان به ویژه سرمایه گذاران و سهامداران درمورد ضرورت و اهمیت راهبری شرکتی آگاه و نسبت به پی گیری استقرار این نظام در شرکت ها علاقه مند شده اند. برای تدوین یک نظام راهبری شرکتی مطلوب توجه به عوامل داخلی و بیرونی و نیز شرایط اقتصادی،سیاسی و فرهنگی هر کشور ضروری به نظر می رسد. از آن جایی که ایران یک کشور اسلامی است، بهتر است که توجه به مولفه های نظری اسلامی که به وضوح در آیات قرآن قابل مشاهده است؛ در تدوین آیین نامه ها و قوانین راهبری مدنظر قرار گیرد.
در این مقاله به بررسی مسئله پاسخگویی در حاکمیت شرکتی براساس تئوری نمایندگی(مسئولیت محدود)، تئوری ذی نفعان (مسئولیت گسترده) پرداخته شده است و با استناد بر آیات قرآن، پاسخگویی بررسی می گردد. این مطالعه به صورت مروری و با استناد به منابع منتشر شده انجام گرفته و نتایج آن در قالب مقاله حاضر ارائه می شود.
Machine summary:
موضوع در کشورهاي در حال توسعه تا حدي متفاوت است و دستورالعملهاي حاکمیت شرکتی در این کشورها غالباً به پرکردن خلاءهاي قانونی پرداخته است که در کشورهاي پیشرفته ازطریق قوانین و مقررات ساختار یافته تامین می شود، نظیر برخورد یکسان با سهامداران، افشاء مناسب و به موقع و نحوه برگزاري مجامع عمومی، در عین حال هم در کشورهاي پیشرفته و هم در کشورهاي درحال توسعه، تلاش ها در جهت ارائه راه کارهایی براي ملزم نمودن مدیران به پاسخگویی و تنظیم روابط منصفانه با ذی نفعان ادامه دارد[7].
و این مسئله را بررسی نمودند که با توجه به اینکه هر کشوري از ویژگی هاي حاکمیتی خودبرخوردار است، شرکت هاي چند ملیتی باید از خط مشی کدام کشور براي سیستم حاکمیت خود استفاده کنند؟[18] محمدیان و مهتری (1391) در تحقیق خود به بررسی نقش دو طرفه حسابداری و پاسخگویی در برابر افکار عمومی پرداختهاند و به این نتیجه دست یافتند که، پاسخگویی بد نیست اما بدین دلیل که "همیشه کاری برای انجام دادن وجود دارد" خطرناک است از اینرو، نیاز است تا با تقویت نقش حسابداری در پاسخگویی، سربارها و کمبودهای پاسخگویی کاهش یابد و از این طریق شالوده و پایه تمامی مسئولیتها، محکم بنا شود[10].
(رجوع شود به تصوير صفحه) نمودار شماره 1- ساختار حاکمیت شرکتی 3-2- پاسخگویی چیست؟ از ایام دور هرگاه مسئولیت اداره منابعی توسط (فرد) یا افرادي به (فرد)یا افراد دیگري واگذارشده ، یک رابطه دو سویه بین این دو برقرار شده است .