Abstract:
سنت‌های الهی عبارت‌اند از روش‌هایی که خدای متعال امور عالم و آدم را بر پایه آن‌ها تدبیر و اداره می‌کند. یکی از مهم‌ترین سنن الهی، سنت امداد است. بر مبنای این سنت، خداوند متعال تمامی بندگان خویش را اعم از خوبان و بدان، در راه دستیابی به اهدافشان، یاری می‌رساند و آنان را در به ثمر نشستن تلاش‌هایشان کمک می‌کند. آیات مختلفی در خصوص این سنت الهی نازل شده است. بر مبنای این آیات، سنت امداد، به اعتبارات مختلفی قابل تقسیم است و از این رو بر گونه‌های محتلفی انقسام می‌شود. همچنین سنن دیگری در قرآن کریم مورد اشاره قرار گرفته‌اند که با توجه به جهت مشترکشان با سنت امداد می‌توان آن‌ها را سنن هم‌عرض این سنت الهی دانست. در این پژوهش که با روش کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی- تحلیلی سامان یافته، علاوه بر تأملی در مفهوم سنت و گونه‌های سنت امداد، به سنت‌های هم‌عرض آن نیز پرداخته می‌شود و در عین حال، نتایج اعتقاد به سنت امداد مورد بررسی قرار می‌گیرند که در پی این بررسی‌ها، ماهیّت دقیق این سنت الهی روشن می‌گردد.
Machine summary:
مادي امدادهاي مادي آن دسته از مددهاي الهي را شامل ميشوند که جنس آنـان را مـاده تشکيل ميدهد و داراي صورت و ظاهر خاصي ميباشند؛ به عنوان نمونه وفـق آيـه ٢٤٧ ٥٨ /فصلنامه مطالعات قرآني، سال نهم ، شماره ٣٥، پاييز ١٣٩٧ سوره بقره ، آنجا که خداوند حضرت طالوت را با بساطت در جسم تأييد مينمايد و بـدين وسيله براي رسيدن به پادشاهي، يارياش ميرساند، اين خود نمونه اي از امداد مادي بـه شمار ميرود: ﴿قال إنا الله اصطفاه عليکم وزاده بسطة في العلم والجسم والله يؤتي ملکه من يشاءوالله واسع ن علينم ﴾ «گفت : خدا او را بر شما برگزيده ، و او را در علـم و(قـدرت ) جسـم ، وسـعت بخشيده است .
در سوره نوح ، پـس از سـفارش سنت امداد و گونه هاي آن در قرآن کريم /٦١ به استغفار و طلب بخشش نمودن از درگاه حق تعالي بيـان شـده اسـت کـه اگـر چنـين کنيد، خداوند هم برکات آسماني خويش را بر شما فرو خواهد فرستاد و هـم بـا امـوال و فرزنداني شما را ياري خواهد رسانيد: ﴿فقلت استغفروارباکم إناه کان غفاار )(يرسل الاسماءعليکم مدرار )(ويمددکم بأموال وبنين ويجعل لکم جناات ويجعل لکم أنهار ﴾ «به آن ها گفتم : از پروردگار خويش آمرزش بطلبيـد کـه او بسـيار آمرزنـده است ، تا باران هاي پربرکت آسمان را پي در پي بر شما فرو فرستد و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ هاي سرسبز و نهرهاي جـاري در اختيارتان قرار دهد!»(نوح /١٢١٠) در اين آيات که از لسان مبارک حضرت نوح (ع ) خطاب بـه قـوم خـويش مـيباشـند، اموال و فرزندان ، نمونه هايي از امدادهاي الهي خوانده شده اند که حضـرت نـوح (ع ) وعـده داده اگر منکرين رسالتش توبه و استغفار نمايند، خداوند آن ها را به ايشان عنايت خواهد فرمود.
, Tehran: Islamic Encyclopedia سنت امداد و گونه هاي آن در قرآن کريم /٧٣ Sahib bin Abad alKafa alQa'afah, & Ismail ibn Ebad.
AlTibyan fi tafsir alQur'an Vol. 8, Beirut: Dar Ehya altrath alarbi Fakhr Razi, Abu Abdullah Mohammed bin Omar.
(
, 
, 
)
