Abstract:
نوشتار حاضر به نقد و بررسی کتاب تاریخ: چیستی و چرایی آن، نوشته بِوِرلی ساوث گیت اختصاص دارد. در این مقاله نشان داده ایم که این اثر نه یک کتاب اجتهادی و نوآورانه، که صرفاً یک متن درسی تألیفی است در باب یکی از مهمترین پرسشهای فلسفه تاریخ، یعنی این پرسش که آیا تاریخ از عینیت برخوردار است یا نه؟ مولف به خوبی توانسته است دیدگاه متقدمان و متأخران، یعنی متفکران باستان و متفکران بعد از عصر روشنگری را تبیین و توصیف نماید. همچنین توانسته است به خوبی نشان بدهد که تاریخ چگونه از سایر حوزههای علوم انسانی تأثیر میپذیرد. سادگی و استواری بیان و نظم منطقی کتاب از نقاط قوت آن است. موضع نسبیگرایانه و سوبژکتویستی نویسنده، که به نفی عینت تاریخ منجر میشود، امری است که همچنان در فضای فکری ایران جز موضوعات چالش برانگیز بهشمار میآید. اما از سوی دیگر، نگارنده این مقاله کهنگی اثر و محدود بودن موضوعات بحث را از نقاط ضعف اثر میداند.
This paper is Review of History: What and Why?byBeverleySouthgate. Our findings show that this book is not an original work which contains speculations of the author, but is an elementary text book about one of the most important questions of the philosophy of history, i.e. has history any kind of objectivity? In a good manner, he gathered views of the formers as well as latters. Also, he shows that how the history, as a disciplineis affected by other fields of humanities. Its language is simple and has a logical structure. But relativistic and subjectivist approach of the author is one of the challenging aspects of this book in Iranian philosophical atmosphere. This book is old and its subject matters are very limited.
Machine summary:
بـا ایـن پـیش فرض ، نگارنده این مقاله به سراغ خوانش انتقادی کتاب بورلی ساوث گیت Beverley) (Southgate تحــت عنــوان تــاریخ : چیســتی و چرایــی آن History: What and) (?Why،رفت و بیش از همه این پرسش را پیش چشمان خویش داشت که آیا این کتاب برای فضای فکری و فلسفی ایران اولویت ترجمه دارد یا نه ؟ چون نگارنده این نوشتار به سنت فلسفه تحلیلی تعلـق خـاطر دارد، لهـذا نگـاه نقادانـه خویش را نسبت به مواضع نویسنده کتاب پیوسته حفظ خواهد کرد.
به نظر میرسد بیش از همه ، یکی از پرسش های بنیادی فلسفه تاریخ دلمشغولی اصـلی نویسنده را در این کتاب تشکیل میدهد، یعنـی ایـن پرسـش کـه آیـا تـاریخ از عینیـت برخوردار است یا نه ؟ بنابراین نمیتوان اثر را در کلیت آن یک متن درسی جـامع نـاظر بر فلسفه تاریخ تلقی کرد.
با وجود این ، نویسنده نسبت بـه دیـدگاه هـای رقیـب چندان بی طرف نیست و به وضوح تمایل او به سمت دیدگاههایی که عینیت تـاریخ را زیر سوال می برند، بخصوص دیدگاه های پست مدرنیستی محسوس اسـت .
یعنـی از یـک سو وی با دیدگاه های نسبی گرایانه و پست مدرنیستی در باب نسبی بـودن تـاریخ هـم دلی دارد و از سوی دیگر نمـیتوانـد از نتـایج مخـرب ایـن دیـدگاه بـرای مورخـان و دوستداران تاریخ چشم پوشی بکند، در نتیجه به چنین مواضع بینابینی مـیرسـد: «فهـم این موضوع دشوار است که مورخ چگونه میتواند راهی جز این در پیش بگیرد کـه بـر مبنای اوضاع و احوال فعلی خویش در باب گذشته گزارشگری کنـد ....