Abstract:
انسان ابتدایی با به تصویر درآوردن باورهایش و بهره از محیط زندگی خود.ء نقوش و علائمی را بر دیوار غارهاء
صخرهها و ظروف دستساز خود نقش کردند. این نقوش روشی برای انتقال پیام» نشان دادن افکار و وسیلهای
برای بیان آرزوها و ترسهای بشر بودهاند. همانند نقش بزکوهی و درخت که با زندگی مردم آن روزگار
درآمیختهاند و جزئی از میراث باارزش آنها شدند. بز کوهی حیوان ملی ایران و همیشه مرکز قدرت محسوب
میشده است. همراه با درخت که منبع باروری» حیات و دارای خیروبرکت است., نشان از اهمیت. فراوانی و
جایگاه مهم این نقوش در باور و اساطیر آن روزگار به شمار میروند. این مقاله با روش تحلیلی -توصیفی
سنگنگارهها را بهعنوان کهنترین اثر هنری منبعی منحصربهفرد برای شناخت بیشتر هنر قبل از تاریخ معرفی
میکند. نقوش حکشده بر صخره زیبای شاه فیروز سیرجان نشان از پیشینه تاریخی این منطقه داردء به همین
صورت پیدایش تمدن عظیم حوزه هلیل رود در جیرفت که باعث کشف اشیا بسیار باارزشی شد گویای قدمت
دیرینه این خطه میباشد. دو نقش بزکوهی و درخت را میتوان هم بر روی سنگنگارههای تپه شاه فیروز و هم
ظروف بسیار زیبا سنگ صابونی تمدن جیرفت مشاهده کرد. گرچه مشترکات فرهنگی و تشابه افکارء باورها و
عقاید باعث به تصویر کشیده شدن این نقوش بر روی یافتههای این مناطق شده است. اما تقابل محیطزیست
باعث آرایهای متفاوت از این دو نقش در این مکانها شده است. با این وجود نیاکان این سرزمینها تلاش
کردهاند با نقش کردن حیوانات و گیاهان طبیعت اطراف خود را به نمایش بگذارندء و آن را تحت کنترل درآورده
و رام خود کنند. این تصاویر هویت» فرهنگ و هنر این مردمان به شمار میرود که میتوان در این آثار شور
زندگی و امید به آینده را مشاهده کرد.
Machine summary:
اکتشافات باستان شناسی که ابتدا با کندوکاو در تل ابلیس واقع در جنوب غربی شهر کرمان آغاز شد با کشف تپه یحیی و شهداد ادامه یافت، اطلاعات بسیاری در مورد زندگی هزاره های قبل از میلاد کرمان از دوران نوسنگی به بعد ارايه داده است اما کشف غیرمنتظره تمدن عظیم دره هلیل رود در جیرفت قدمت دیرینه کرمان را آشکارتر کرد.
ظروف بسیار ارزشمند سنگ صابونی یکی از دستاوردهای این تمدن درخشان به شمار می روند که با حک کردن تصاویر واقعی و تخیلی زیبا بر روی آن ها می توان به اهمیت محیط طبیعی، افکار و تخیلات نزد مردمان این منطقه پی برد.
تصاویر متعدد بزکوهی در بین نقوش جانوری و نقش درختدر بین نقوش گیاهی حک شده بر روی تپه شاه فیروز نشان از فراوانی و اهمیت آن هانزد مردم این منطقه بوده است.
به نظر می رسد که نقوش متعدد بز کوهی بر روی سطح صخره ها در تپه شاه فیروز سیرجان حکایت از رابطه فراوانی است که مردمان عصر یا دوره با این حیوان داشته اند.
به تصویر رجوع شود 6-1- نقش بزکوهی و درخت بر روی ظروف تمدن جیرفت در بسیاری از آثار مکشوفه در جیرفت از جمله سفالینه های پیش از تاریخ به دست آمده در این منطقه، پیکره ها، اشیای مفرغین، مهره ها، الواح، ظروف سنگی و دیگر اشیا از جنس های گوناگون، نقوش انواع حیوانات دیده می شوند که هر کدام از این حیوانات می توانند نماد یا رمزی از نیروی حیات، باروری و عناصر کیهانی باشند.
در میان درختان هم غالبا نقش درخت سرو بر روی سنگ نگاره های شاه فیروز حک شده است.