جایگاه خبر و انشای طلبی در انتقال اندیشه های تعلیمی خسرو و شیرین نظامی Journal Article

Writer: روضاتیان، سیده مریم ؛ امیرپور، فرزانه ؛ آقاحسینی، حسین ؛

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی تابستان 1395 - شماره 30 ، Science-Research (Ministry of Science/ISC (‎30 page(s) - From 57 to 86 )

Keywords: نظامی خسرو و شیرین علم معانی ادبیات تعلیمی ادبیات غنایی خبر تعلیمی مخاطب طلبی ادب بلاغی شاعر مخاطـب

Abstract:

حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است که در آثار خود به اندیشه‌های تعلیمی توجه ویژه دارد. او در غنایی‌ترین اثر خود یعنی منظومه خسرو و شیرین نیز بسیار به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه به نحو مؤثری از ابزارهای بلاغی و به‌ویژه علم معانی بهره‌ می‌برد. این شاعر بزرگ با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جملات خبری، امری و پرسشی به شیوه‌ای مؤثر، موفق به انتقال مفاهیم اخلاقی و تعلیم آن‌ها به مخاطب خود شده‌است و در عین حال از این طریق حضور مخاطب در متن را نیز برجسته‌تر نشان داده‌است. در این پژوهش به بررسی این دسته از جملات و معانی ثانویه آن‌ها پرداخته شده، لطایف و ظرایف سه مبحث از علم معانی یعنی جملات خبری، امری، پرسشی و نقش و تأثیر آن‌ها در انتقال مؤثر اندیشه‌های تعلیمی شاعر در یک متن غنائی تبیین شده‌است.

Machine summary:

جايگاه خبر و انشاي طلبي در انتقال انديشه هاي تعليمي خسروو شيرين نظامي دکتر سيده مريم روضاتيان - فرزانه اميرپور دکتر حسين آقاحسيني  چکيده حکيم نظامي از بزرگترين شاعران ادب فارسي است که در آثار خـود بـه انديشـه هـاي تعليمي توجه ويژه دارد. در اين پژوهش نقش علـم معاني در انتقال پيامهاي تعليمي خسرو و شيرين ، بررسي شده تا مشخص شـود نظـامي هنگامي که در اوج داستاني غنايي و عاشقانه خواسته است به پند و اندرز و تعلـيم روي بياورد، از چه نوع جمله هايي استفاده کردهاست و چگونه آنها را به کـار بـردهاسـت تـا مضامين مورد نظر به بهترين شکل به مخاطب منتقل شود. نظامي با در نظر گرفتن احوال مخاطب خود گاه براي بيان انديشـه هـاي تعليمـي خود از جملات خبر ابتدايي بهره ميبرد و از اين طريق از مخاطبي کـه مـردد يـا منکـر نيست به صورت عاملي براي گرفتن تأييد دروني و ذهني نسبت به انديشه و آموزههـاي تعليمي خود استفاده ميکند. بسـامد بـالاي جمـلات خبر طلبي نشان ميدهد شاعر براي انتقال انديشه هاي تعليمي خود سعي داشته اسـت از جملاتي بهره ببرد که تأکيد و قاطعيت بيشتري دارند تا حتي مخاطب مـردد يـا منکـر را نيز وادار به پذيرش کند. بر همين اساس بررسي جملات پرسشي مربوط به ابيات تعليمي خسرو و شيرين نيز نشان داد بيشتر جملاتي که در اين آثار به شکل پرسشي بـه کـار رفتـه ، بـراي دريافـت پاسخ از سوي مخاطب بيان نشده است .

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: