Abstract:
هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر تورم به تفکیک اقلام قابلمبادله و غیرقابلمبادله میباشد. بر این اساس، از مدل تعادل عمومی تصادفی پویا طی دوره زمانی 1370-1394 استفاده شد. نتایج توابع ضربه- واکنش نشان داد در اثر وارد شدن تکانهها، تورم اقلام غیرقابلمبادله واکنش بیشتری از خود نشان میدهند؛ در میان تکانههای وارده، به لحاظ اثر اولیه و مدت ماندگاری آن، تکانه پولی بیشترین تاثیر را بر تورم اقلام غیرقابلمبادله داشته است؛ در خصوص اقلام قابلمبادله، به لحاظ اثر اولیه، تکانه نرخ ارز و در خصوص مدت ماندگاری اثر آن، تکانه پولی بیشترین تاثیر را داشتهاند. بر اساس نتایج، توجه سیاستگذاران به اجزای تشکیلدهنده تورم در هنگام تصمیمگیریهای اقتصادی پیشنهاد میشود.
Machine summary:
مطالعات بسیاری به بررسی اثر تکانههای مختلف بر نرخ تورم پرداختهاند؛ اما در اکثر آنها نرخ تورم کل در نظر گرفته شده است و در مطالعاتی نیز که اقتصاد به دو بخش قابلمبادله و غیرقابلمبادله تقسیم شده است؛ هدف، بررسی بیماری هلندی و تکانه درآمد نفت بوده است؛ اما با توجه به اهمیت بررسی رفتار تورم به تفکیک اقلام تشکیلدهنده آن، در این مقاله به تحلیل اثر تکانههای گوناگون داخلی (سیاست پولی و مالی) و خارجی (درآمد نفت و نرخ ارز) بر تورم، به تفکیک اقلام قابلمبادله و غیرقابلمبادله پرداخته شده است و سپس، شدت اثر و مدت ماندگاری تکانهها در هر یک از این دو گروه مقایسه و بررسی شده است.
همان طور که در نمودار (6) مشاهده میشود اثر اولیه تکانه نرخ ارز، کاهش اندکی در تولید اقتصادی است و سپس اثر مثبت نرخ ارز بر رشد اقتصادی به صورت بسیار محدود و اندک در کوتاهمدت مشاهده میشود، اما روند کاهشی آن طی چندین فصل ادامه مییابد تا به وضعیت اولیه خود بازگردد؛ این امر، میتواند به این دلیل باشد که تغییرات نرخ ارز بر تورم و افزایش قیمت کالاها سریعتر از تولید اثر میگذارد و لذا با افزایش قیمتها و افزایش درآمد تولیدکنندگان، ابتدا تولید تشویق میشود؛ اما بعد از اینکه اثرات تغییر نرخ ارز با وقفه روی هزینههای تولید که وابستگی بالایی به مواد اولیه وارداتی نیز دارد، نمایان شود؛ میتوان اثرات منفی چنین تغییری را ملاحظه کرد (عزیزنژاد و کمیجانی، 1396).