رتبه بندی استان‌های کشور بر اساس شاخص‌های توسعه انسانی و سرمایه انسانی Journal Article

شاخص توسعه انسانی متشکل از سه نشانگر امید به زندگی، آموزش و درآمد سرانه است؛ یعنی شاخصی که میزان موفقیت کشورها یا مناطق را در سه معیار زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش و معرفت و زندگی مناسب نشان می‌دهد. همچنین سرمایه انسانی میزان دانش نهادینه شده در انسان­ها را به­منظور رشد و توسعه کشورها و به نوعی همان معیارهای توسعه انسانی را نشان می­دهد. بر این اساس، هدف از این مطالعه رتبه‌بندی استان­های کشور بر اساس دو شاخص یادشده و مقایسه آنها با هم بود. روش پژوهش ریاضی و کمّی بود که برای محاسبه شاخص توسعه انسانی از روش تاکسونومی عددی و برای محاسبه سرمایه انسانی از روش مبتنی بر درآمد استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که استان­های کشور در تک‌تک شاخص­های سازنده توسعه انسانی با هم متفاوت و بنابراین، رتبه استان­ها در شاخص ترکیبی توسعه انسانی ناشی از معیاری است که وزن بیشتری در آن استان دارد. در مقام مقایسه با شاخص سرمایه انسانی نیز همگرایی معناداری بین این دو شاخص مشاهده نشد، اگرچه در نزدیک به نیمی از استان­ها رتبه شاخص توسعه انسانی و سرمایه انسانی به هم نزدیک بودند و در بسیاری از آنها نیز تفاوت چشمگیری دیده می­شد.

Human Development Index consisted of three indices: life expectancy, education and per capita income. This index shows the improvement of countries in three dimensions: a long and healthy life, being knowledgeable and have a decent standard of living. In addition, human capital shows the knowledge embedded in humans for economic growth and development of nations and in some way the same human development index. The aim of this study was ranking of Iran provinces based on two mentioned indices and comparing the two with each other. The research method was mathematical and quantitative. The numerical taxonomy was used to calculate the human development index, and the income-based method was used to calculate human capital. The finding showed that the provinces of the country differ in each of the of human development provinces. Therefore, the rank of provinces in the combined human development index is due to a criterion that has more weight in that province. There was no significant relation between human capital and human development indices. Although, almost in half of the provinces the human development index and human capital rank were closed, there were also significant differences in many of them.

رتبه بندي استان هاي کشور بر اساس شاخص هاي توسعه انساني و سرمايه انساني 1 محمد جواد صالحي چکيده شاخص توسعه انساني متشکل از سه نشانگر اميد به زندگي ، آموزش و درآمد سرانه است ؛ يعني شاخصي که ميزان موفقيت کشورها يا مناطق را در سه معيار زندگي طولاني و سالم ، دسترسي به دانش و معرفت و زندگي مناسب نشان مي دهد. توسعه انساني ، سرمايه انساني ، رتبه بندي ، استان مقدمه شاخص توسعه انساني يا HDI٢ چنين تعريف مي شود: "شاخصي مرکب از نشانگرهايي که سه بعد را ارائه مي دهند: طول عمر (اميد به زندگي در بدو تولد)، آگاهي (ميزان باسوادي بزرگسالان و متوسط سال هاي تحصيل ) و درآمد (سرانه درآمد ناخالص داخلي واقعي در قدرت خريد - به دلار)" که دو اقتصاددان شرقي به نام هاي محبوب الحق پاکستاني و آمارتياسن هندي آن را ابداع کردند. ٨. چگونگي محاسبه ارزش پولي سرمايه انساني : براي محاسبه سرمايه انساني از کنت ارو & Klenow) Rodrigez- Clare, 1997; Arrow, Dasgupta, Goulder, Mumford & Oleson, 2012) تبعيت شده است و برطبق متدولوژي و روش به کار گرفته شده در اين کارها، سرمايه انساني سرانه هر فرد (h) مي تواند به عنوان تابعي از دسترسي آموزشي (A) و همچنين جبران خدمات (دستمزد) اضافي ناشي از اين آموزش در طول زمان ، که برابر با نرخ بهره (ح ) است ، فرض شود. بنابراين ، ميزان سرمايه انساني سرانه با فرمول زير به دست مي آيد: (رجوع شود به تصویر صفحه) در اينجا A همان متوسط سال هاي تحصيل کل هر فرداست و از داده هاي مرکز آمار ايران براي افراد بالاي ١٥ سال محاسبه شده است .