Abstract:
این پژوهش به بررسی چالشهای رشد اقتصادی دوره 1400-1396، بر اساس تصریح و برآورد یک الگوی اقتصادسنجی کلان میپردازد. یافتههای گزینه پایه نشان میدهد که حتی در شرایط عدم تحریم و با فرض افزایش تدریجی تولید و صادرات نفت، میانگین سالانه رشد اقتصادی برای دوره اشاره شده حدود 3 درصد خواهد بود. بنابراین، اجرای مجموعهای از سیاستهای اصلاحی با هدف ثبات اقتصادی و افزایش بهره وری ضروری است. بر اساس نتایج شبیه سازی الگوی پژوهش، با اجرای سیاست های معطوف به ارتقای درونزایی اقتصاد، از راه اصلاح فضای سیاست گذاری اقتصاد کلان با تعریف قواعد مالی، پولی، نرخ ارز و قیمت انرژی، با تاکید بر نقش جدید صندوق توسعه ملی در راستای ثبات سازی بودجه، میتوان رشد پایین گزینه پایه را به رشد متوسط سالانه 5 درصدی افزایش داد. این در حالی است که برای تحقق رشدهای بالای اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری، اجرای سیاستهای معطوف به برونگرایی به همراه بهبود فضای کسب وکار و توسعه سرمایهگذاری بخش خصوصی الزامی است.
Machine summary:
بر اساس نتایج شبیهسازی الگوی پژوهش، با اجرای سیاستهای معطوف به ارتقای درونزایی اقتصاد، از راه اصلاح فضای سیاستگذاری اقتصاد کلان با تعریف قواعد مالی، پولی، نرخ ارز و قیمت انرژی، با تاکید بر نقش جدید صندوق توسعه ملی در راستای ثباتسازی بودجه، میتوان رشد پایین گزینه پایه را به رشد متوسط سالانه 5 درصدی افزایش داد.
در طراحی الگوی پژوهش، چالشهای مهم اقتصاد ایران به شرح زیر مورد توجه بوده است: - بخش تولید: چالش رکود و کاهش بهرهوری - بخش جمعیت و نیروی انسانی: چالش بیکاری جوانان دانشآموخته - مدیریت درآمدهای نفتی: جالش ناکارایی تخصیص، آسیبپذیری از نوسانات درآمدهای نفتی - چالشهای سیاستهای اقتصاد کلان شامل: • سیاست پولی و اعتباری: ناپایداری رابطه تورم و نقدینگی، تنگنای اعتباری بانکها و محدودیت نقدینگی بنگاهها، اصطکاکهای مالی • سیاست نرخ ارز: کاهش رقابتپذیری اقتصاد، تشدید کسری تجاری غیرنفتی • سیاست بودجهای: کاهش نقش حاکمیتی بودجه در GDP، ناپایداری بودجه، رفتار چرخهای • سیاست مالیاتی: پایینبودن سهم مالیات از GDP، فشار بیش از حد به بنگاههای رسمی • سیاست تجاری: نبود نقشه راه تعرفهگذاری، عدم رویکرد همکارانه فعال تجاری، پدیده قاچاق و واردات غیررسمی - بازار مالی: بیثباتی و پیوند ضعیف با بخش حقیقی - بخش انرژی: بالابودن شدت و ناکارایی انرژی واقعیات رشد اقتصادی ایران بر اساس دادههای تولید ناخالص داخلی (نمودار 1)، میانگین رشد اقتصادی سالانه ایران در دوره 55-1338 معادل 6/10درصد، در دوره سالهای انقلاب و جنگ تحمیلی (67-1356) معادل 4/2- درصد و برای دوره 90-1368، معادل 5 درصد محاسبه میشود.