Abstract:
هدف محوری پژوهش حاضر، «تبیین عوامل اجتماعی موثر بر جلب مشارکت شهروندان در تفکیک و جمع آوری زباله های خانگی، در منطقه ۱۳ شهرداری تهران» است. در مبانی نظری تحقیق، نظریات اندیشمندان را به سه رویکرد جامعه شناختی، روانشناختی و رویکرد ترکیبی تقسیم کرده، به بررسی نظرات نظریه پردازان مختلف و پیشینه تجربی و در نهایت نظریه لرنر، اینگلهارت و هومنز به عنوان چارچوب نظری و براساس آن به تدوین مدل نظری و فرضیات پرداخته شد. روش تحقیق حاضر اسنادی و پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه آماری تعدادی از خانوارهای ساکن منطقه ۱۳ شهرداری تهران است که (۳۸۱) خانوار به عنوان حجم نمونه تعیین شده است. نمونه ها ابتدا با روش نمونه گیری خوشه ای مشخص و در مرحله بعد بر اساس نمونه گیری سهمی، سهم هر محله برای توزیع پرسشنامه تعیین گردید. برای سنجش اعتبار(روایی) پرسشنامه، از اعتبار صوری و برای سنجش پایایی، از یک تحقیق مقدماتی استفاده شد، در این تحقیق مقدماتی گویه ها (ضریب آلفا۸۹/۰) از پایایی بالایی برخوردار بودند. عمده ترین یافته های تحقیق: بین سن، وضعیت تاهل و میزان مشارکت شهروندان در تفکیک و جمع آوری زباله های خانگی (با ۹۵ درصد اطمینان) رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین جنس، سطح تحصیلات، وضعیت فعالیت، نحوه آموزش، تاثیر رسانه های گروهی، رضایت از خدمات شهری، اعتماد اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، احساس فایده مندی و باور به سودمندی و میزان مشارکت شهروندان (با ۹۹ درصد اطمینان) رابطه معناداری وجود دارد.
Machine summary:
هدف اصلی تحقیق با توجه به مباحث نظری مطرح شده و مطالعات تجربی صـورت گرفتـه اهـداف اصـلی زیر برای این تحقیق در نظر گرفته شده است : ١- شناسایی رابطۀ بین ویژگیهای زمینه ای (جنس ، سن ، سطح تحصیلات ،وضعیت تاهل ، وضعیت فعالیت ) و میزان مشارکت شهروندان در تفکیک و جمع آوری زباله های خانگی .
- بررسی فرضیه نهم :بین اعتماد اجتماعی و میـزان مشـارکت شـهروندان در تفکیـک و جمع آوری زباله های خانگی رابطه وجود دارد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) همانگونه که در جدول رگرسیون چندگانه دیده میشود در گام اول که اعتماد اجتماعی قویترین متغیر پیش بینی کنندة مشـارکت شـهروندان در تفکیـک و جمـع آوری زبالـه هـای خانگی است ، همبستگی متوسطی مشاهده شده است و این متغیر میتواند بـه تنهـایی ٢٤/١ درصد واریانس مشارکت شهروندان در تفکیک و جمع آوری زباله های خانگی بیان کند.
در واقع ، با توجه به تأثیر بالای اعتماد شهروندان بر میزان مشارکت آنان در فعالیت هـای عمومی به ویژه طرح هایی که به محیط زیست شهری ارتباط دارد، ضروری است علاوه بـر انعکاس تعهد عملی کارکنان ، اطلاع رسانی مناسب درباره اهداف طـرح و نتـایج بـه دسـت آمده در مراحل قبلی نیز صورت گیرد چراکـه اطـلاع رسـانی از طریـق رسـانه هـا و پخـش برنامه های آموزشی دربارة تفکیک و جمع آوری به موقع زباله هـای خـانگی یکـی دیگـر از عواملی است که رابطۀ معنادار و مستقیمی با مشارکت شهروندان (طبق نظریه لرنر) دارد.