Abstract:
این مقاله تلاش دارد با نگاهی به تحولات جاری در روابط ایران و عربستان پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان در
عربستان سعودی, این مسئله را بررسی نماید که ایران در ذهن تصمیم سازان سعودی چه جایگاهی دارد و ارتباط میان
تحولات اجتماعی-سیاسی با سیاست خارجی تهاجمی عربستان که از شکل سنتی خود مبتنی بر گام های محافظه کارانه
خارج شده را مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد که میان مفهوم مهار و مقابله با جمهوری اسلامی و تحولات جاری این
کشور چه رابطه ای وجود دارد.مقاله بر این فرضیه ابتنا گردیده که عربستان وارد مرحله تغییرات بنیادینی شده که دارای
ابعاد سیاسی» اقتصادی و اجتماعی مهمی است و رهبران این کشور بهویژه در دوره ملک سلمان می کوشند که ایران را
به عنوان خطر اصلی این کشور معرفی می کنند دلیل این امر ورود پادشاهی عربستان به مرحله گذار و مواجه شدن
جامعه» اقتصاد و سپهر سیاسی این کشور با شرایط متحول جدید جهانی» منطقه ای و داخلی است و هیئت حاکمه برای
عبور از وضعیت پیچیده کنونی درحال بهره بردن از برساخته «خطر جمهوری اسلامی ایران» به عنوان وسیله ای درجهت
انسجام بخشی به جامعه درحال گذار کشورشان هستند.
Machine summary:
این مقاله براین فرضیه ابتنا گردیده است که عربستان، ایران و قدرت گیری همپیمانان آنرا در منطقه به عنوان مهمترین تهدید خود می انگارد و این درحالی است که این امر یک برساخته (constructed) است و تهدیداتی چون تحول در رابطه این کشور با ایالات متحده به عنوان متحد استراتژیک، تغییر در بازارهای انرژی و تاثیر آن بر اقتصاد عربستان، رقابت سیاسی در داخل خانواده حاکم همراه با تغییر در سازوکار کنش های سیاسی در این خانواده و همچنین تغییرات محیط اجتماعی و تغییر در رابطه دولت با جامعه متحول این کشور که درحال گذار<FootNote No="19" Text="-Transition Period"/> از جامعه ای سنتی به جامعه ای نیمه سنتی غیرتوده ای است، می تواند تهدیداتی جدی تر و نزدیک تر برای عربستان سعودی باشند (Ben-Dor, 2017: 32).
(Ben-Dor, 2017) از سوی دیگر یکی از دلایل اصلی شرایط جاری در عربستان این واقعیت اقتصادی است که ثروت افسانه ای ناشی از درآمدهای نفت هم در این کشور در حال تمام شدن است (Bencie &amp; Krohley, 2016) و گزارش هایی وجود دارد که تصریح می کند ذخیره صندوق ملی عربستان اگر روند جاری کاهش دارایی ها را ادامه دهد، تنها 7 سال دیگر می تواند تامین کننده کسری درآمدها باشد که تلاش برای فروش سهام آرامکو در واقع کوششی برای پرکردن دوباره صندوق ذخیره ای است که سوبسید های سال های بعد از بهار عربی و همچنین جنگ یمن و دیگر رقابت های منطقه ای آنرا بشدت تضعیف نموده است (سیف، 2016) گابریل بن دور در همین زمینه تصریح می کند که دیگر افزایش قیمت نفت به تنهایی نمی تواند مشکل عربستان را حل نماید بلکه اکتشاف و استخراج ذخایر جدید انرژی در آفریقا و استخراج نفت شیل در آمریکا و احتمالا چین در دهه های آینده ارزش نفتی عربستان را کاهش داده است.