بررسی وجود رابط و رابطی در اندیشه ملاعلی مدرس زنوزی Journal Article

معارف عقلی بهار و تابستان 1396 - شماره 34 ، Scientific-Progrative (Hawza/ISC (‎14 page(s) - From 29 to 42 )

Keywords: وجود رابطی وجود رابط نسبت حکمیه ظرف نسبت ظرف وجود نسبت

Abstract:

وجود رابط وجودی است که در برابر وجود محمولی قرار دارد و از آن به «است» تعبیر می‌شود. حکیم موسس، رابطه میان این دوگونه وجود را به‌صورت تخالف نوعی تبیین می‌کند. از نگاه مدرس زنوزی، چنین وجودی در قضایای ذهنی، نقش رابط میان موضوع و محمول را دارد و در خارج نیز وجوه جداگانه‌ای ندارد و تنها نشانگر نحوه وجود است. مدرس زنوزی میان نسبت حکمیه و وجود رابط وجه تمایزی برقرار ساخته است. وی براین‌ باور است که وجود رابط. تنها در مطابّق قضایای ایجایی ترکیبی، به‌عنوان نقش متحد کننده، حضور عینی دارد؛ درحالی که نسبت حکمیه در همه قضایا اعم از سلبی، ایجاپی، بسیط و مرکب به‌صورت امری ذهنی حضور داشته و حکایتگر عنصر متحد کننده موضوع و محمول در خارج است و از همین روست که تحقق ذهنی آن بسان تحقق خارجی آن، وابسته به وجود طرفین بوده و وجودی جداگانه‌ای ندارد.

Machine summary:

وی براین‌باور است که وجود رابط، تنها ‌در مطابق قضایای ایجابی ترکیبی، به‌عنوان نقش متحد کننده، حضور عینی دارد؛ درحالی‌که نسبت ‌حکمیه در همه قضایا اعم از سلبی، ایجابی، بسیط و مرکب به‌صورت امری ذهنی حضور داشته و حکایتگر عنصر متحد کننده موضوع و محمول در خارج است و از همین روست که تحقق ذهنی ‌آن بسان تحقق خارجی آن، وابسته به وجود طرفین بوده و وجودی جداگانه‌ای ندارد . و اما النسبه الحکمیه الاتحادیه فهی الاتحاد الآلی الملحوظ لتعرف حال المحمول مع الموضوع و هو قابل لتعلق الایجاب و السلب فان اوجب و اذعن بتحققه فی خارج ظرف العقد و یکون الحمل متعارفا شایعا احتاج الی وجود به یتحقق الاتحاد، اذ مفاد الحمل هو الاتحاد فی الوجود و هذا الوجود بعینه هو الوجود الرابطی بحسب ما یطابق العقد و هذا هو مقصود صدرالاعاظم فاحسن تصویره (همان ص149) حکیم تهرانی این ویژگی را در پاسخ به اختلافی که میان فلاسفه درباره وجود نسبت در قضایای سالبه وجود دارد، بیان کرده‌اند؛ زیرا فلاسفه پیشین، قضایای سالبه را از نوع سلب الربط انگاشته و به‌صورت مجازی از نوع قضایای حملیه برشمرده‌اند(همان، ص147). چنانچه کشمکش فلاسفه بر سر مفهوم این دو وجود باشد، باید گفت مفهوم وجود ربطی، نشانگر اتحاد جزئی و ابزاری که بین موضوع ومحمول وجود دارد، است و در مقابل، مفهوم وجود محمولی که از آن در فارسی به «هست» تعبیر می‌شود، نشانگر وجود ساری در همه موجودات است؛ پس این دو مفهوم، اختلاف نوعی داشته و اشتراک آنها تنها در لفظ است (مدرس زنوزی، 1387، ج2، ص170).

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: