Abstract:
منابع مالی پروژههای سرمایهبر تنها از منابع مالی داخل سازمان (تامین آورده) تامین نمیشود و بخش عمده منابع مالی مورد نیاز پروژه از منابع خارج از سازمان بهصورت بدهی تامین میشود. با توجه به اینکه تحقق تامین مالی یک فرایند چند لایهای از تعاملات مختلف بین ارکان درگیر در این فرایند است که این تعاملات تحت مفهوم حاکمیت پروژه تفسیر میشود؛ بنابراین این مقاله با رویکرد تحلیلی دو روش تامین مالی پروژه محور و شرکتی را از منظر حاکمیت پروژه در پروژههای بالادستی نفت و گاز ایران و قطر بررسی میکند. روش تحقیق مقاله راهبرد کیفی موردکاوی در دو پروژه پارس جنوبی است. روشهای گردآوری دادههای تحقیق بر اساس مصاحبههای نیمهساختاریافته و باز با ارکان پروژههای مورد مطالعه میباشد. نمونهگیری و انتخاب افراد مطلع در مورد پروژهها با روش نمونهگیری در دسترس و نمونهگیری گلولهبرفی انجام شده است. یافتههای تحقیق نشان داد روش تامین مالی پروژه محور با استقلال حقوقی پروژه از سهامداران، وجود قراردادهای تفصیلی و الزامآور بلندمدت بین تامینکنندگان و خریداران محصول پروژه، منجر به ادغام عمودی و کاهش مشکل امتناع ارکان پروژه شده و انگیزه تامین مالی بلندمدت غیر رجوعی را افزایش داده است. در مقابل در تامین مالی شرکتی با عدم استقلال مالی و تصمیمگیری پروژه و تعریف ساختار تصمیمگیری در خارج از آن و عدم تقارن اطلاعات بین کارفرما و تامینکننده در دوره اجرا و بهرهبرداری احتمال ایجاد مشکل امتناع افزایش یافته و تامینکنندگان مالی با ساختار اتحادیهای موجب شکلگیری ادغام عمودی خارج از پروژه شده و عدم انجام تعهدات وامگیرنده را هزینهبر نمودهاند.
Machine summary:
يافته هاي تحقيق نشان داد روش تامين مالي پروژه محور با استقلال حقوقي پروژه از سهام داران ، وجود قراردادهاي تفصيلي و الزام آور بلندمدت بين تامين کنندگان و خريداران محصول پروژه ، منجر به ادغام عمودي و کاهش مشکل امتناع ارکان پروژه شده و انگيزه تامين مالي بلندمدت غير رجوعي را افزايش داده است .
با توجه به موارد بيان شده ويژگيهاي تامين مالي پروژه محور را ميتوان به صورت زير بيان کرد: ـ حامي/ حاميان پروژه يک شرکت مستقل حقوقي (SPV)، صرفا براي اجرا و مديريت پروژه ايجاد مينمايد؛ ـ حامي/ حاميان پروژه بخش بزرگي از آورده پروژه را تامين مينمايند؛ ـ رابطه شرکت پروژه با ارکان پروژه (از جمله : وام دهندگان ، پيمانکاران احداث ، تامين کنندگان ، مشتريان و دولت ميزبان و سازمان هاي تامين کنندگان مالي بين المللي) از طريق قراردادهاي الزام آور تفصيلي تعريف شده و رسميت مييابد؛ ـ شرکت پروژه با اهرم مالي بالايي تامين مالي ميشود [٣٠]؛ ـ وام دهندگان به پروژه ، بر اموال و داراييهاي حامي پروژه و ترازنامه آن حق رجوع ندارند (يا حق رجوع محدود دارند) و براي بازپرداخت بدهي تنها به عملکرد و داراييهاي پروژه وابسته هستند [١٩].
Ranking of Financing Methods of Iran Refinery Projects, Journal of Financial Management and Accounting Perspective (JFMAP), 3.
The Economics of Large scale Infrastructure FDI: The Case of Project Finance, Journal of International Business Studies.