Abstract:
اطلاعات ژنتیکی و استفاده از آن، تغییرات عمیقی در برنامههای عملی علم ژنتیک و کارکردهای آن به وجود آورده است. از جمله این تغییرات، ظهور «پزشکی شخصی» در مفهوم هماهنگ کردن درمان با بیمار، بر اساس ویژگیهای ژنتیکی آن است. این نوع پزشکی، علاوه بر ارائه خدمات سلامتی و بهداشتی دقیق با استفاده از ژنتیک بیماران که انتخاب بهترین دارو و درمان را ممکن میسازد؛ امکان استفاده از اطلاعات ژنتیکی را به عنوان عاملی برای اعمال تبعیض، بویژه در رابطه با اشتغال و بیمه، در کشورهای صاحب این دانش به دنبال داشته و در نتیجه مقابله با این شکل از تبعیض را ضروری می نماید. این نوشتار پس از اشارهای مختصر به تدابیر بینالمللی اتخاذ شده در جهت منع تبعیض بر اساس دادههای ژنتیکی افراد، به بررسی نحوه برخورد نظام حقوقی کانادا و ایران با تبعیض ژنتیکی میپردازد.
Machine summary:
با این حال در بسیاری از نظامهای حقوقی مانند ایران و کانادا، اگرچه اصول کلی حقوقی و قوانین مبنایی مانند قوانین حقوق بشر، بیمه و حفظ اطلاعات و حریم شخصی شامل مقرراتی است که تبعیض ناروا را به حداقل آن میرساند و از افشا یا استفاده نادرست اطلاعات شخصی جلوگیری میکند، با این حال، هیچ قانونی آشکارا و صریحا از افراد در مقابل تبعیض ژنتیکی حمایت نمیکند.
متعاقب این اقدام، سازمان یونسکو از تمامی کشورها درخواست میکند علیه تبعیض بر اساس دادهها یا ویژگیهای ژنتیکی، قانون وضع کنند و در سال 1997، اعلامیه جهانی ژنوم انسانی و حقوق بشر 1 را تصویب تا علاوه بر تلاش برای محافظت از ژنوم انسانی، در برابر دستکاری نامناسب که میتواند هویت و تمامیت فیزیکی نسلهای آینده را توافقی کند (انتخاب فرزند از روی کاتالوگ، تعیین جنسیت و سایر ویژگیهای فرزند آینده از طریق دستکاری ژنتیکی و از همه مهمتر شبیهسازی انسان و ....
به عنوان مثال در برخی موارد، «پیش زمینه و آمادگی ژنتیکی به منظور ارزیابی و برآورد این مسأله ملحوظ نظر واقع شده که مسائل و مشکلات بهداشتی مدعی، به دلیل ویژگی وراثتی بوده و ارتباطی به شرایط کار یا قصور و اهمال متهم (خوانده) نداشته»، همچنین «به منظور تشریح مبنا و ریشه مشکل روانی شخص در حوزه تعیین مسئولیت کیفری، دادههای ژنتیکی، مورد استفاده قرار گرفته است»، بنابراین تجزیه و تحلیل رویه قضایی در کانادا، تمایل به در نظرگرفتن عوامل ژنتیکی را در مسائل حقوقی نشان میدهد.
طی 15 سال گذشته، چندین پیشنهاد برای اصلاح قانون کانادا در خصوص حقوق بشر و بهطور روشن علیه اعمال ویژگیهای ژنتیکی به عنوان عاملی غیرقانونی تبعیض در سطح فدرال، مطرح شده است.
com/news/national/time-to-lead/do-we-need-legislation-to-protect-canadians-genetic-rights-the-no-side/article6188019/,Derniere voir: mai 2016.
com/ news/ national/ time-to-lead/do-we-need-legislation-to-protect-canadians-genetic-rights-the-yes-side/article6188021/, Derniere voir: mai 2016.