Abstract:
استعاره در مفهومسازی و در نحوه درک افراد، نقش مهمی را ایفا میکند و امروزه به عنوان یکی از ابزارهای تشکیلدهنده نظام شناختی انسان محسوب میشود. با بررسی استعارات در هر زبانی میتوان تا حدی به اندرون ذهن کاربران آن زبان راه یافت. بهسختی میتوان باور کرد عشق که لطیفهای روحانی و عاطفی و مطلوب همه افراد و ملتهاست، به چیزی چون جنگ انگاشته شود که منفور همگان است؛ امّا در ادبیات فارسی چنین استعارههایی وجود دارد. هدف از این مقاله، بازخوانی و انعکاس استعارههای عشق در قالب واژگان جنگ، در دو اثر ادبی (غزلیات) عطار و عراقی است. نتایج حاصل از این مقاله، استفاده از گستره واژگانی حوزه جنگ و انطباق و وامدهی آن به حوزه عشق را ثابت میکند. جایگزینی و انتزاعزدایی واژگان این حوزه، اندیشههای پنهان صاحبان اثر و نیز تبعیت این خردهنگاشتها را از یک کلاناستعاره مفهومی «عشق انسان است»، نشان میدهد. نمونه این استعارهها بهقدری در<em> ادبیات فارسی پربسامد است که گویا بدون یاری از حوزة مادّی جنگ نمیتوان چیزی از حوزة معنوی عشق بیان کرد.
Machine summary:
مفهوم سازيهاي استعاري و مباني فرهنگي آن در ادبيات فارسي (مطالعۀ موردي: استعارة عشق جنگ است ) جهاندوست سبزعليپور / راضيه رستمي جوريابي چکيده استعاره در مفهوم سازي و در نحوة درک افراد، نقش مهمي را ايفا ميکند و امروزه به عنوان يکي از ابزارهاي تشکيل دهندة نظام شناختي انسان محسوب ميشود.
به سختي ميتوان باور کرد عشق که لطيفه اي روحاني و عاطفي و مطلوب همۀ افراد و ملت هاست ، به چيزي چون جنگ انگاشته شود که منفور همگان است ؛ اما در ادبيات فارسي چنين استعاره هايي وجود دارد.
هدف از اين مقاله ، بازخواني و انعکاس استعاره هاي عشق در قالب واژگان جنگ ، در دو اثر ادبي (غزليات ) عطار و عراقي است .
يکي از اين مفاهيم پربسامد و به نوعي پربسامدترين آن ها مفهوم عشق است ؛ استعارة تقريبا عجيبي در ادبيات فارسي به وجود آمده که به «عشق جنگ است » اعتقاد دارد.
اين پژوهش ، بخشي از يک تحقيق بزرگ است که در آن نمودهاي استعارة «عشق جنگ است » در غزليات عطار، عراقي، سعدي و حافظ بررسي شده است ؛ اما در اين مقاله فقط مثال هايي از عراقي و عطار ذکر ميشود.
براي دستيابي به مفهوم عشق ، در غزليات عطار و عراقي، از طريق شناسايي استعارة جنگ ، شواهد بسياري از غزليات اين دو شاعر استخراج شده که نمونه هايي در دسته بندي زير ذکر و بررسي خواهند شد: ١.
ابزارهاي جنگ براي مفهوم سازي عشق در زبان فارسي تلاش شده است از زيرمجموعۀ جنگ ، ابزارهايي قرض گرفته شودکه با آن بتوان اعمال و اطوار جنگي معشوق را بيان کرد.