Abstract:
اهل سنت عراق، با سقوط صدام و شکل گیری ساختار نوین فدرال دموکراتیک در
کشور عراق، جایگاه برتر خود را از دست دادند و دچار نوعی سرگشتگی و آشفتگی
سیاسی شدند؛ در نتیجه، رویکردهای سیاسی متفاوتی را در دوره های مختلف اتخاذ کردند.
آن ها از سال 5009 به بعد، هم از ذهنیت تاریخی سلطهگرا، همچنین از فضای سیاسی امنیتی
درون عراق و تاحدودی وضعیت منطقه متاثر بوده اند. پرسش اصلی نوشتار آن است که
گزینه های اعراب اهل سنت عراق، تحت تاثیر فضای سیاسی حاکم بر عراق پس از سقوط
صدام به چه سمت وسویی سوق یافته اند؟ فرضیه اصلی آن است که کنش های سیاسی اهل
سنت در ساختار قدرت، به صورت سینوسی از معارضه و تحریم تا مشارکت در نوسان بوده
است؛ اما آن ها با توجه به نتایج نامحسوس و نامطمئن رویکرد معارضه و همچنین محقق
نشدن مشارکت متوازن )به عنوان بدیل مشارکت تناسبی(، کم کم به سمت گزینه سوم، یعنی
کسب حاکمیت یا خودگردانی محلی در مناطق خود، گرایش یافته اند که این موضوع
می تواند به صورت شکل گیری اقالیم سنی نمود یابد. در این مقاله، شیوه استدلال و فهم رابطه
بین متغیرها، براساس روش توصیفی تحلیلی است.
Machine summary:
پرسش اصلی نوشتار آن است که گزینه های اعراب اهل سنت عراق ، تحت تأثیر فضای سیاسی حاکم بر عراق پس از سقوط صدام به چه سمت وسویی سوق یافته اند؟ فرضیه اصلی آن است که کنش های سیاسی اهل سنت در ساختار قدرت ، به صورت سینوسی از معارضه و تحریم تا مشارکت در نوسان بوده است ؛ اما آن ها با توجه به نتایج نامحسوس و نامطمئن رویکرد معارضه و همچنین محقق نشدن مشارکت متوازن (به عنوان بدیل مشارکت تناسبی)، کم کم به سمت گزینه سوم ، یعنی کسب حاکمیت یا خودگردانی محلی در مناطق خود، گرایش یافته اند که این موضوع میتواند به صورت شکل گیری اقالیم سنی نمود یابد.
در قسمت متن علاوه بر چارچوب نظری، سه بخش گزینه های سیاسی مختلف پیش روی اهل سنت در عراق ، در سه مبحث تحریم و معارضه با روند سیاسی جدید، مشارکت در قدرت و گرایش به خودگردانی محلی و ایجاد اقلیم یا اقالیم سنی بررسی میشوند.
دلیل اعراب سنی، برای مخالفتشان این بود که قانون اساسی جدید نوعی فدرالیسم را تحمیل میکند که میتواند کشور را به تجزیه بکشاند؛ نه فقط اکراد ممکن است به سمت تجزیه پیش روند و از عراق جدا شوند، بلکه در نه استان جنوبی نیز منطقه ای تحت استیلای شیعیان به وجود میآید و جامعه عرب های سنی را در منطقه ای محصور خواهند ساخت که فاقد ظرفیت های ارتباطی مانند بندر یا منابع اقتصادی مانند نفت است .