Abstract:
این مقاله بر آن است تا برخی از تأثیرات اخلاقی استفاده از فضای مجازی را بر پیوند زناشویی و روابط فرزندان در خانواده برشمارد. بدین‌منظور، ابتدا تأثیرات اخلاقی فضای مجازی با روش کتابخانهای و به‌طور توصیفی- تحلیلی تبیین و سپس پیامدهای آن بر روابط زناشویی و فرزندان در خانواده بررسی شد.
یافتهها نشان داد در کنار مزایای فضای مجازی، معایبی نیز وجود دارد. نداشتن آگاهی کافی دربارۀ فضای مجازی میتواند آسیبهای اخلاقی زیادی را برای خانواده و روابط اعضای آن در پی داشته باشد. مطالعات بیانگر آن است که میان استفاده از فضای مجازی و آسیب ارزشهای خانوادگی رابطه وجود دارد؛ به‌گونهای‌که فضای مجازی موجب تغییراتی در گفتار، رفتار و اخلاق نسل جدید شده است. هرچه میزان استفاده از شبکههای مجازی در خانواده بیشتر باشد، تعاملات خانوادگی کمتر می‌شود و سرمایۀ اجتماعی پیوند خانوادگی رو به زوال میرود. امروزه با ظهور فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی نوین در فضای مجازی و حقیقی، حریم زندگی خصوصی ازنظر اخلاقی به مخاطره افتاده است. نتایج پژوهش نشان داد این تهدید میتواند آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر به جنبه‌های مختلف نظام خانواده وارد کند. شماری از این آسیب‌ها عبارتند از: تضعیف نقش خانواده به‌منزلۀ مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزندان، بی‌اعتمادی زوجین به یکدیگر، دروغگویی، افزایش فاصلۀ عاطفی و روحی زوجین و اعضای خانواده از یکدیگر، افزایش طلاق و هنجارشکنی‌های اخلاقی، ترویج عشق‌های مجازی، بی‌توجهی به مسئولیتها، تضعیف ارزشهای اخلاقی، افزایش ارتباطات نامشروع و ... .
Machine summary:
comتاریخ دریافت: 30/10/1396 تاریخ تأیید: 12/11/1396" چکیده این مقاله بر آن است تا برخی از تأثیرات اخلاقی استفاده از فضای مجازی را بر پيوند زناشویی و روابط فرزندان در خانواده برشمارد.
تاکنون پژوهش‌های بسیاری دربارۀ استفاده از فضای مجازی و تأثیر آن بر ابعاد مختلف زندگی ازجمله سبک زندگی، سرمایۀ اجتماعی و هویت شخصی و اجتماعی انجام شده است؛ اما با توجه به گستردگی روزافزون شبکههای اجتماعی مجازی باید این موضوع با نگاهی متفاوت بررسی شود.
در اين مقاله، نخست، تأثیرات اخلاقی فضای مجازی بر ارتباطات خانوادگی به‌طورکلی و سپس، تأثير فضای مجازی بر روابط زناشویی و فرزندان بیان می‌گردد و درآخر، نتایج بررسی‌ها در این‌باره ارائه و برای پیشگیری از آسیبهای نوپدید اخلاقی در شبکههای اجتماعی مجازی يا کاهش آن‌ها راهکارهایی مطرح می‌شود.
با ورود گستردۀ فناوریهای روز، شبکههای اجتماعی مجازی، فرد را خواسته یا ناخواسته دربرابر انبوهی از اطلاعات گوناگون قرار می‌دهند و اين امر سبب پديدآمدن برخی از مسائل اجتماعی، اخلاقی و خانوادگی شده است (حسنی، 1390).
آن‌ها آثار نامطلوب فضای مجازی بر نهاد خانواده را چنين برشمرده‌اند: تلفن همراه ممکن است با فراهم‌کردن زمینه برای گسترش ارتباطات خارج از نظارت خانواده، موجب بدگمانی زوجین به یکدیگر، افزایش بی‌توجهی به قول و قرارها و تعهدات خانوادگی، تداخل حوزه‌های شغلی با زندگی خصوصی و درنهايت، کاهش روابط و تضعيف اعتماد متقابل اعضای خانواده، به‌ویژه زوجین شود (ر.
با رواج فضای مجازی و استفاده از آن، نوعی تمرکززدایی در ارتباطات خانواده رخ داده و موجب افزایش ارتباطات افقی در ميان اعضای خانواده‌ها شده است.
(
, 
, 
)
