Abstract:
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی پدیده رگاب واثر این پدیده در شکست هیدرولیکی سدهای خاکی می باشد.رگاب پدیده ای است که دراثر تغییر جهت حرکت آب به سمت بالا در پایین دست سازه های هیدرولیکی رخ می دهد.این پدیده یکی از مسائل مهم در شکست هیدرولیکی سدهای خاکی،تخریب کانالهای آبیاری وزهکشی محسوب می شود.با توجه به اهمیت این پدیده در سدهای خاکی وارتباط آن با شکست هیدرولیکی،در این تحقیق به علل و عوامل موثر در ایجاد رگاب،روش های کنترل وکاهش نشت از بدنه و پی سدهای خاکی،محدودیت ها وتوصیه های لازم جهت طراحی سدها برای مقابله وپیشگیری با پدیده piping ارائه خواهد گردید.
Machine summary:
با توجه به اهمیت این پدیده در سدهای خاکی وارتباط آن با شکست هیدرولیکی،در این تحقیق به علل و عوامل موثر در ایجاد رگاب،روش های کنترل وکاهش نشت از بدنه و پی سدهای خاکی،محدودیت ها وتوصیه های لازم جهت طراحی سدها برای مقابله وپیشگیری با پدیده piping ارائه خواهد گردید.
3- تعریف پدیده رگاب نشت آب در داخل بدنه وپی سدهای خاکی در صورت افزایش شیب آبی نسبت به شیب بحرانی ،موجب به حرکت در آمدن ذرات خاک وشسته شدن آنها می گردد تا مجرائی به شکل لوله یا تونل درداخل خاک ایجاد شود وبا ازدیاد سطح مقطع آن سرعت حرکت آب نیز بیشتر شده وذرات بیشتری شسته وبه خارج حمل می شوند که در نتیجه تونل حاصله به مرور بزرگ وبزرگتر می شود وفرسایش داخلی دائما گسترش یافته ونهایتا سبب تخریب سدخاکی خواهد گردید.
4- عوامل موثر در ایجاد رگاب یا فرسایش درونی فشار آب مخزن سد باعث ایجاد نیروی زه در داخل هسته می گردد در صورتی که نیروی مقاوم در مقابل خوردگی در یک دانه خاک کمتر از نیروی محرک زه آب روی همان دانه باشد این دانه از توده خاک جدا شده ودر صورتی که فضای مناسبی برای حرکت داشته باشد شروع به حرکت کرده و جابه جا می شود هم اکنون می توان در نظر گرفت که در وجه پایین دست هسته یک سدخاکی ،نیروی زه باعث می شود که دانه های خاک به طرف پایین دست حرکت کرده و وارد فیلتر شوند.
چه بسا در اثر شکست هیدرولیکی ترک های کوچکی در بدنه سدهای خاکی ایجاد می شود ولی فشار آب در آن نقاط چندان زیاد نیست که موجبات گسترش ترک وایجاد خرابی نهایی را فراهم کند.