Abstract:
صمد بهرنگی، از نویسندگان دهه ۱۳۴۰ ایران است که موضوعات اجتماعی عصرش را در قالب داستانهای کودک و نوجوان به روایت گذاشته و برخلاف گفتمان خنثی و تسلیمطلبانه حاکم بر آثار معاصر، مخاطبانش را به مبارزه با وضعیت موجود فرامیخواند و میکوشد مسیر جدیدی را در داستاننویسی بگشاید. اکنون گفتمان داستان «پسرک لبوفروش» صمد بهرنگی را با توجه به نظریه تحلیل گفتمان بررسی کردهایم تا مشخص شود تا چه اندازه عوامل فرامتنی، متنی و بافت سیاسی- اجتماعی دهه ۴۰ در تولید متن دخیل بودهاست؟ این پژوهش با رویکرد «تحلیل گفتمان لاکلا و موف» و با روش «توصیفی ـ تحلیلی» انجام شدهاست. در این داستان، گرایش سیاسی- اجتماعی صمد بهرنگی سهم عمدهای در به چالش کشیدن گفتمان تحولات اجتماعی و اقتصادی مهمی چون برنامه اصلاحات ارضی و پیامدهای آن داشتهاست. همچنین بروز گفتمان رقیب در قالب برخی ابزارهای تحلیل گفتمان چون برجستهسازی، حاشیهرانی، غیریتسازی و استراتژیهای زبانی دیده میشود.
Machine summary:
صورت بندي گفتمان و استراتژيهاي زباني داستان «پسرک لبوفروش » صمد بهرنگي با رويکرد تحليل گفتمان لاکلا و موف علي صفايي سنگري ١ عليرضا نيکويي ٢ اميرحسن مغيث ٣ چکيده صمد بهرنگي، از نويسندگان سرشناس دهه ١٣٤٠ ايران است که موضوعات اجتماعي دوران خود را در قالـب داسـتان هـاي کودک و نوجوان به روايت گذاشته و برخلاف گفتمان خنثي و تسليم طلبانه حاکم بر آثار معاصر، مخاطبان خود را به مبارزه با وضعيت موجود تحريک ميکند و ميکوشد مسير جديدي را در داستان نويسي کودک و نوجـوان بگشـايد.
در ايـن پـژوهش گفتمان داستان «پسرک لبوفروش » صمد بهرنگي را با توجه به نظريه تحليل گفتمان مورد بررسي قرار داده ايم تا مشـخص شود که کداميک از عوامل فرامتني و متني در صورت بندي گفتمان آن نقش داشته اند و بافت سياسي- اجتماعي دهه ٤٠ تـا چه اندازه در توليد متن دخيل بوده است ؟ اين پژوهش با رويکرد «تحليل گفتمان لاکـلا و مـوف » و بـا روش «توصـيفي- تحليلي» انجام شده است .
- همچنين مقالات و نقدها و ميزگردهايي در کتاب ماه ادبيات کودک و نوجوان در سال ١٣٨٢ (شماره هاي ٦٧،٦٨،٨٢)، درباره ويژگيها و موضوعات داستان هاي صمد نوشته شده که گوشه هايي از توان نويسندگي او را نشان ميدهد اما تاکنون داستان «پسرک لبوفروش » با توجه به نظريه تحليل گفتمان - رويکرد لاکلا و موف - مورد بررسي قرار نگرفته است .