Abstract:
فقدان منابع در حوزة تاریخ اجتماعی ایران، آگاهیهای مورخان این حوزه از تاریخ ایران را محدود نموده است. در چنین شرایطی اسناد با توجه به جایگاهی که در میان منابع مکتوب تاریخی دارند، میتوانند تکیهگاه مناسبی برای پژوهشهای تاریخی باشند و با کاملنمودن اطلاعات مورخان به یافتههای آنان ارزش تحقیقی و استنادی بخشند. بنابراین شناسایی و معرفی این منابع همچون دفاتر «مفصل و اجمال» بهدستآمده از آرشیو عثمانی در رابطه با تاریخ ایران، امری لازم و ضروری است. هدف اصلی این پژوهش بررسی محتوای دفاتر «مفصل و اجمال» ایالت «روان» در دو مقطع زمانی (998 و 1139ق/1590 و 1727م) و تبیین اهمیت، جایگاه و ارزش منحصربهفرد این آثار تاریخی برای تحقیق در مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران میباشد. این مقاله با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته است و نتایج پژوهش نشان میدهد که این دفاتر منبع مناسبی جهت شناخت انواع مالیاتها، جمعیتشناسی، تولیدات کشاورزی، ترکیب قومی ـ نژادی و مذهبی، وضعیت اشتغال و انواع فعالیتهای اقتصادی، میزان درآمدهای مالیاتی و سیر تحولات ایجادشده در هرکدام از این موارد، میباشد.
Machine summary:
دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی تاریخ نگری و تاریخ نگاری دانشگاه الزهرا(س ) سال بیست و هشتم ، دورة جدید، شمارة ٢١، پیاپی ١٠٦، بهار و تابستان ١٣٩٧ بازشناسی تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایالت روان براساس مقایسۀ نسخ خطی دفاتر تحریر«لوای * روان » 1 در دو مقطع ٩٩٨ و ١١٣٩ق /١٥٩٠ و ١٧٢٧م 2 میرصمد موسوی 3 سیمین ستایش تاریخ دریافت : ٩٧/٠٦/٠٧ تاریخ پذیرش : ٩٧/١١/٢٧ چکیده فقدان منابع در حوزة تاریخ اجتماعی ایران ، آگاهیهـای مورخـان ایـن حـوزه از تاریخ ایران را محدود نموده است .
دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی تاریخ نگری و تاریخ نگاری دانشگاه الزهرا(س ) / ١٥٩ اهمیت و جایگاه دفاتر برای تاریخ اجتماعی ایران و معرفی دفاتر ایالت «روان » بایگانی های عثمانی از دو بخش اسناد١ و دفاتر٢ تشکیل شده است و در آن حدود هزار و بیسـت و چهار دفتر و یکصد میلیون سند نگهداری می شود (اوزگودنلی ،١٣٩٠: ٣٢٦).
بنابراین زمانی که ما چنین داده های نادری را بـا اسـتناد بر سرشماری هایی که به منظور اخذ مالیات در ایـن دفـاتر ثبـت شـده اسـت بـه دسـت مـی آوریـم ؛ اطلاعات جامعی برای شناخت مردم و تبیین ساختارهای اجتماعی - اقتصادی منطقه کسب می کنیم که این خود جایگاه این منابع را بازگو می کند.
دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی تاریخ نگری و تاریخ نگاری دانشگاه الزهرا(س ) / ١٦٣ {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} جدول شماره ٢ {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ١٦٤ / بازشناسی تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایالت روان براساس مقایسۀ نسخ خطی دفاتر تحریر«لوای روان » ...
(In Turkish) (Book) ١٧٤ / بازشناسی تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایالت روان براساس مقایسۀ نسخ خطی دفاتر تحریر«لوای روان » ...