Abstract:
انسجام یکی از عناصر زبان شناسی متن است که برای تحلیل متون به کار می رود.از آن جا که قصیده همزیه" کرب و بلا" یکی از معروف ترین و تأثیرگذارترین مراثی حسینی است که از سید رضی- جامع نهج البلاغه- به یادگار مانده، لذا این پژوهش بدان اختصاص یافته است. نوشتار حاضر بر آن است تا با استفاده از تکنیک نوین انسجام، نقش قرار گرفتن واحد های واژگانی، در پیوستگی متن و رساندن معنای مورد نظر به مخاطب را نشان دهد. هر چند در باره شریف رضی و اشعارش مقالات ارزشمندی نگاشته شده، اما تاکنون در مورد تأثیر انسجام واژگانی با محوریت این قصیده مطلبی به رشته تحریر در نیامده است. بدین منظور ابتدا به تعریف انسجام واژگانی و انواع آن می پردازیم و سپس نمونه هایی از عناصر آن را در این قصیده مورد بررسی و تحلیل قرار می دهیم. شیوه کار در این تحقیق توصیفی-تحلیلی و آماری است. یافته های پژوهش حاکی از این است که شریف رضی در رثای خود به ترتیب از ترادف، همنشینی، طباق ایجاب و تکرار بیشترین بهره را برده است. همچنین برای تثبیت و تبیین مضمون شعر طباق ایجاب به جای طباق سلب به کار رفته زیرا طباق سلب معمولاً برای اشاره گذرا و سطحی به یک امر به کار می رود.
Machine summary:
(فصلنامۀ ادبیات تطبیقی، 1394) مقالۀ "جمالیة الصورة التشبیهیة فی مراثی الشریف الرضی" نوشتۀ نرجس انصاری و علیرضا نظری، سعی دارد با توجه به نقش تصویرپردازیهای شاعرانه در اشعار، به صورت موردی برخی از این تصاویر را که در مرثیۀ شریف رضی در مورد امام حسین (ع) و حوادث پس از شهادت ایشان به صورت شعر به رشته تحریر درآمده، مورد مطالعه قرار دهد تا اهمیت این تصویرپردازیهای قدرتمند مبتنی بر تشبیه او برهمگان آشکار شود (دراسات فی اللغة العربیة و آدابها، 1392) جلوههای مدح و رثای اهل بیت (ع) در شعر شریف رضی "پایان نامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، نوشتۀ مظفر مرادی دادخواه که در فصل اول این پایان نامه ابتدا به زندگینامۀ شریف رضی و شرایط حاکم بر محیط زندگی او اشاره نموده و در فصل دوم چند قصیدۀ معروف او در مدح و رثا را ذکر کرده و به ترجمه و شرح آن پرداخته است.
(شهید بهشتی، 1389) دراسة نحویة و بلاغیة فی مائتی بیت منتخب من دیوان السید الشریف الرضی" پایان نامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، نوشتۀ محمد حسین امرایی، در این پژوهش، ابتدا زندگینامۀ شریف رضی، شرایط حاکم بر محیط زندگی و تأثیر آن بر شعر او مورد بررسی قرار گرفته، سپس با آوردن برخی از اشعار وی، نقش و جایگاه ساختارهای نحوی و بلاغی در این اشعار بیان شده است.