Abstract:
نوشتار در پیش رو با طرح سه شبهه آغاز شده است: 1. اندیشه غیبت در عصر غیبت صغری، اندیشهای نوپا و جدید بوده است؛ 2. شیعیان در عصر غیبت صغری نسبت به اندیشه غیبت ناآشنا بودهاند؛ 3. شیعیان در عصر غیبت به جهت ناآشنایی با اندیشه غیبت علاوه بر تحیر و سرگردانی، فاقد تئوری سیاسی نیز بودهاند. در این تحقیق ابتدا به بیان اصل شبهات، و تحلیل و بررسی آنها مبادرت شده و بعد به پاسخگویی آنها به صورت تفصیلی پرداخته میشود تا علاوه بر اثبات دیرینگی اندیشه غیبت، بیدلیل بودن تحیر و سرگردانی شیعیان نیز به اثبات برسد. بر این اساس ابتدا به تلاش مستمر حضرات معصومین؟عهم؟ در خصوص تبلیغ و تبیین مسئله غیبت با دو شیوه گفتاری و رفتاری پرداخته میشود و بعد به ذکر کتابها و نوشتجاتی که پیرامون اندیشه غیبت از ناحیه اصحاب ائمه؟عهم؟ و دانشمندان هم عصر ائمه؟عهم؟ تالیف شده، اشاره میشود. در ادامه به بیان فرقههای انحرافی مهدویت پرداخته شده که ادعا میکنند رهبرانشان از انظار مردم غایب شدهاند. در مرحله بعد به تبیین و تشریح سازمان وکالت و نیابت پرداخته شده و جایگاه، گستره و کارکرد آن نیز مورد مداقه قرار میگیرد و در آخر و پایان نوشتار به ملاقاتهای صورت گرفته در عصر غیبت اعم از خصوصی و عمومی پرداخته میشود که از مجموع و نتایج این جستارها میتوان علاوه بر پاسخگویی به شبهات مزبور به توجیه دیرینگی غیبت و امام غایب نیز پرداخت.
Machine summary:
در مرحله بعد به تبیین و تشریح سازمان وکالت و نیابت پرداخته شده و جایگاه، گستره و کارکرد آن نیز مورد مداقه قرار میگیرد و در آخر و پایان نوشتار به ملاقاتهای صورت گرفته در عصر غیبت اعم از خصوصی و عمومی پرداخته میشود که از مجموع و نتایج این جستارها میتوان علاوه بر پاسخگویی به شبهات مزبور به توجیه دیرینگی غیبت و امام غایب نیز پرداخت.
(صافی گلپایگانی، 1421: 25) البته نکته قابل ذکر این است که تلاش و کوشش معصومین؟عهم؟ در تشریح اندیشه غیبت و تثبیت آن تنها به صورت قولی و گفتاری در قالب احادیث ارائه نگردیده بلکه در یاداشتها و کتابهای تاریخی، تلاشهای عملی آنها نیز به خوبی مشاهده میشود.
فایده و انواع غیبت از جمله ابعاد و زوایای غیبت، بحث تنوعات و فواید غیبت است که بسیار مورد پرسش و شبهه مردم و مخالفان بوده و خواهد بود و بخاطر همین روایات فراوانی در این خصوص از حضرات معصومین از پیامبر گرامی اسلام؟ص؟ گرفته تا آخرین حجت الهی یعنی امام زمان؟عج؟ نقل شده است.
شیوه عملی همانگونه که در قسمت نخست (رسالت گفتاری) بیان شد مسئله آمادهسازی شیعیان جهت ورود به عصر غیبت و ایجاد زمینههای لازم برای قبول مسئله غیبت و نیز آمادگی برای دوری از امام معصوم؟ع؟ و ارتباط غیرمستقیم با ایشان، امری بود که از صدر اسلام با احادیث رسول گرامی اسلام؟ص؟ آغاز شده و توسط جانشینان او که ادامهدهندگان سیره و روش آن حضرت بودند، تداوم پیدا کرده است .