Abstract:
هدف:سنجش توانایی تفکر انتقادی دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی و رابطه آن با محیط دانشگاهی و جنسیت آنان در دانشگاههای آزاد شهرتهران. روش شناسی:پژوهش از نوع تحلیل همبستگی و به روش پیمایشی انجام شد.جامعه آماری را کلیه دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاههای آزاد اسلامی شهر تهران در مقطع کارشناسی ارشدو دکتری که تعداد آنها 141 نفر و در سال 1394 مشغول به تحصیل بودند تشکیل داد.از آزمون مهارت تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم«ب»استفاده شد و داده ها با استفاده از آزمون مانوا و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها:توانایی دانشجویان ارشد دانشگاههای مورد مطالعه از نظر مهارت"ارزیابی"بیش از سایر مهارتهاست.گرچه در توانایی دانشجویان دوره دکتری از نظر خرده مقیاسهای تفکر انتقادی(ارزیابی، تحلیل و استنباط) ناهمخوانی هایی مشاهده می شود اما در مجموع، تفکر انتقادی آنان در حد متوسط ارزیابی شده است.همچنین مشخص گردید که توانایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای آزاد شهر تهران ازنظرمهارت"ارزیابی"بیش از سایرمهارتهاست؛ درخرده مقیاسهای"تحلیل"و"استنباط"،دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم تحقیقات عملکرد بهتری را نسبت به دانشگاه تهران شمال نشان داده اند.در مجموع،سطح تفکرانتقادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای آزادشهرتهران اندکی بالاترازمتوسط قراردارد؛از میان مهارتهای سه گانه تفکر انتقادی،"ارزیابی"بیشترین امتیاز و"تحلیل"کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری:درجامعه اطلاعاتی که دانایی اساسی ترین ثروت جامعه است،شرط ایجاد ارزش افزوده آن تبدیل دانایی به توانایی است که مسیر آن از طریق پروش تفکر انتقادی می گذرد.با توجه به نتایج این پژوهش دانشگاههای مورد مطالعه بنابه اهداف وکارکردهای ذاتی خودباید رشدوپرورش تفکرانتقادی و مهارتهای مرتبط با آن را به عنوان یکی ازمهمترین مأموریتها و اولویتهای خود قراردهند.
Machine summary:
پيشينه پژوهش در سطح نظري، جايگاه تفکر انتقادي درحوزه کتابداري و اطلاع رساني تاکنون در مباحثي چون سواد اطلاعاتي (دادرس ، ١٣٨٣)، هوش مصنوعي (ميلر، ٢٠٠٥)، کنترل کتابشناختي (سنيمن ، ١٣٨١)، وب سنجي (شريف ، ١٣٨٤)، خدمات مرجع (آفولابي، ١٣٧٧)، نظام هاي اطلاعاتي (نشاط ، ١٣٨٤)، رفتارهاي اطلاع يابي، و تحليل و ارزيابي نظام هاي اطلاعاتي (حسن زاده ، ١٣٨٤) مطرح شده است ؛ با اين وجود، کتابداران به ندرت آموزش تفکر انتقادي را تجربه کرده اند و اگر چنين باشد بيش تر از طريق تجربيات و مطالعات شخصي بوده تا به صورت عملي و در قالبي نظام مند.
اعظمي و صالحينيا (١٣٩٢) با بررسي مهارت هاي تفکر انتقادي دانشجويان دانشکده مديريت و اطلاع رساني پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران نشان دادند که اين مهارت ها در تمامي ابعاد استنباط ، استدلال قياسي، استدلال استقرايي، ارزشيابي، و تحليل در سطح پاييني قرار داشته است .
در مجموع ، سطح تفکر انتقادي دانشجويان تحصيلات تکميلي دانشگاه هاي آزاد شهر تهران اندکي بالاتر از متوسط قرار دارد؛ از ميان مهارت هاي سه گانه تفکر انتقادي، "ارزيابي" بيشترين امتياز و "تحليل " کمترين امتياز را به خود اختصاص داده است .
در مجموع ، سطح تفکر انتقادي دانشجويان تحصيلات تکميلي دانشگاه هاي آزاد شهر تهران اندکي بالاتر از متوسط قرار دارد؛ از ميان مهارت هاي سه گانه تفکر انتقادي، "ارزيابي" بيشترين امتياز و "تحليل " کمترين امتياز را به خود اختصاص داده است .