Abstract:
حافظة تاریخی ملّتها در زبان آن ملّت مستور است. رکن اساسی و عنصر بارز هویّت ما، زبانفارسی است. مهمّترین عامل پاسداشت زبان، ارادة کاربران آن است و قوّه محرّکة این اراده جمعی، نقش و کارکرد رهبران آن جامعه میباشد. این پژوهش با هدف تحلیل محتوای بیانات مقام معظّم رهبری به عنوان سند بالادستی نظام، به شناخت ویژگیهای زبانفارسی، پرداختهاست.روش پژوهش تحلیل محتواست که با استفاده از تکنیکهای مقولهای، دادهها گردآوری سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاست. ویژگیهایی که در بیانات مقام معظّم رهبری برای زبانفارسی آمده عبارتند از: ترکیبپذیری، شیوایی و سادگی، غنی و سرشاربودن،گنجایش و ظرفیّت داشتن، آهنگین و شیرین بودن، گستردگی ودامنه نفوذ، زبان علم، زبان اسلام و انقلاباسلامی. که در بین این ویژگیها، ویژگی «زبان علم، اسلام و انقلاباسلامی» از اهمّیّت زیادی برخوردار است.
Machine summary:
بنابر اين، این پژوهش با هدف بررسی بیانات معظّم له از سال1368 تا 1393 در پی پاسخ به این سؤال اساسی است: مقام معظّم رهبری در بیانات خود چه ویژگیها و خصوصیّاتی را برای زبان و ادب فارسی برشمردهاند؟ و کدام یک از آنها از دیدگاه معظمله مهمّتر میباشد؟ زبان فارسی و ضرورت توجّه به آن در کلام رهبر معظّم انقلاب حضرتآیت الله العظمی امام خامنهای شخصیّتی است، عاشق و شیفتة فرهنگ ایرانی اسلامی که زبان فارسی یکی از عناصر مهمّ آن تلقّی میشود.
مقام معظّم رهبری یکی از ويژگيهاي بارز و نقطه قوّت زبانفارسی را ترکیبپذیری این زبان میدانند به طوری که میفرمایند: «زبانفارسی به لحاظ دایره گسترده لغات و جنبه واژگانی و قدرت ترکیبی آن، زبان نیرومندی است و اهمّیّت و ارزش بسیار بالایی دارد» (18/11/1372).
ای زبان فارسی افسون گریتو به فردوسی توان بخشیدهای؛ ؛ هر چه گویم از تو زان افزون تریاز توان برتر روان بخشیدهای (خطیبی،16/06/93 ) مقام معظّم رهبری زبانفارسی را غنی از معارف و اندیشههای اسلامی میداند و دربارة این ویژگی زبان فارسی میفرماید: «زبان فارسى، فرهنگ غنىيى را با خودش مىبرده است؛ اين فرهنگ امروز در اختيار ماست؛ عمدتاً هم فرهنگ اسلامى است» ( 29/11/1370).
به طور خلاصه میتوان گفت مقام معظّم رهبری در بیانات خود ویژگیها و خصوصیّاتی را به این نحو برای زبان فارسی برشمردهاند: ترکیبپذیری، شیوایی و سادگی، غنی و سرشار بودن، گنجایش و ظرفیّت داشتن، آهنگین و شیرین بودن، گستردگی و دامنه نفوذ، زبان علم، زبان اسلام و انقلاب اسلامی.