بیمه مهر: لزوم تبیین، بازنگری و اصلاح ساختار آن Journal Article

تعیین مهر زیاد، با علم به اینکه مرد در شرایط متعارف قدرت پرداخت آن را ندارد، جز ایجاد توقع نادرست و نابجا برای زن و احساس ناتوانی، یاس و تخلف از اجراء تعهد برای شوهر فایده چندانی ندارد. بیمه مهر یک راهکار معقول و منطقی برای قابل پرداخت شدن مهر زنان است ولی با وجود رشد روز افزون صنعت بیمه، بیمه مهر حتی برای بیمه‌گران و حقوقدانان نیز نوپا و ناشناخته است. گرچه در سالهای اخیر برخی از شرکتهای بیمه در صدد احیاء و ترویج نوعی سرمایه‌گذاری برای پرداخت مهر با نام بیمه مهریه بر آمده‌اند ولی بیمه مهر از حیث ماهیت و ساز و کار با بیمه عمر که نوعی سرمایه‌گذاری برای پرداخت مهر است تفاوت دارد. به علاوه شرکتهای بیمه در همان کار نیز توفیق چندانی به دست نیاورده و مشتریان زیادی جذب نکرده‌اند. در این مقاله ضمن معرفی و تفکیک انواع بیمه مهر، مبنا و ماهیت، شرایط و ساز و کار حقوقی و اجتماعی بیمه مورد نقد، تجزیه و تحلیل قرار گرفته و برای فرهنگ‌سازی و ترویج آن نیز پیشنهادهایی شده است.

ایـن بیمـه بـه طـور معمـول در قالـب بیمـه عمـر کـه نـوعی سرمایه گذاری برای پرداخت مهر است اجرا می شود، ولی بیمه مهـر بـه معنـای خـاص تضمین دین شوهر یا تعهد به جبران خسارت (وارد بر حق دینـی زن ) مفهـوم ویـژه ای دارد که نباید آن را با پس انداز و سرمایه گذاری شوهر در یک شرکت و تعهد آن شرکت به پرداخت بدهی شوهر از محل پس انداز وی با احتساب سـهمش در سـود حاصـل از سرمایه گذاری در سررسید معین ، به هنگام وقوع حادثه مرگ ، از کار افتـادگی یـا طـلاق یکی پنداشت . دراین نوع قرارداد بیمه گر تعهد می کند؛ تمام یا بخشی از مهریه را کـه در قـرارداد تعیین می شود، در صورت فوت یا حیات تا مدت معین که آن نیز به توافق و تصریح در قرارداد بستگی دارد به ذینفع زن بپردازد و بیمه گذار تعهد مـی کنـد کـه اقـساط بیمـه را چنانکه تعهد کرده است تأدیه کند. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار، وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می شود موضوع بیمه نامند» بر طبق این تعریف موضـوع عقـد بیمـه در بیمه تشکیل سرمایه برای پرداخت مهریه تعهد مالی بیمـه گـر بـرای پرداخـت تمـام یـا بخشی از مهریه یا جبران خسارت وارد بر مال موضوع مهـر در برابـر تعهـد بیمـه گـذار نسبت به پرداخت حق بیمه نیز موضوع دیگر حق بیمه است .