Abstract:
امروزه، زبان انگلیسی به عنوان یک وسیلة ارتباطی گسترده، جزئی جدایی ناپذیر از جریانِ جهانی شدن است. حساسیتهای موجود پیرامونِ گسترشِ نامتقارن و تسلطِ این زبان بر سراسر جهان، پژوهشگران را به سمتِ ارائۀ مدلهای بی طرفانة آموزش زبان انگلیسی کشاندهاست. الگوهای ارائه شده، بر ماهیت چندفرهنگهبودن و یا تهیبودنِ زبان انگلیسی از ارزشهای فرهنگی تأکید دارند. در حالیکه وضعیت کنونیِ زبان انگلیسی و سیر تحولات در مسیر جهانیشدن نشان میدهد که این زبان همچنان گسترشِ نگرشها و عقیدههای ویژهای را به صورت یکجانبه دنبال میکند. بر این مبنا، پژوهش حاضر دو هدف اصلی را پیگیری مینماید؛ نخست، موضوع جهانی شدن و نقش زبان انگلیسی در این جریان و نامناسب بودن جایگاه زبان انگلیسی به عنوان زبان بینالمللی تحلیل خواهد شد. برای تبیین این موضوع، تأثیرات چیرگیِ فرهنگیِ ناشی از زبان انگلیسی مطرح شده و راهکارهایی برای تقلیل تأثیر سلطه فرهنگی زبان انگلیسی ارائه میگردد. دوم، میزان تراکم و یا حجم مؤلفههای فرهنگی در مجموعه کتابهای اینترچنج -که کاربرد گستردة بینالمللی در حوزه آموزش زبان انگلیسی به غیرِ انگلیسی زبانها دارند، به صورت تحلیل محتوا بررسی خواهد شد. یافتههای این تحلیل، نشان دهندة وجود تمایل ها، فرضیه ها و تعصب های یکسویه ای است که همگی ریشه در فرهنگ غرب دارند این امر، خود، موضوع بینالمللی بودن زبان انگلیسی در قالبی غیرِ جهتدار و بیطرفانه را به چالش میکشد. در نهایت، یافتههای پژوهشِ حاضر، میتواند مبنایی برای بررسی کیفی بیشتر موضوع هایی از این قبیل باشد و حتی به عنوان چارچوبی برای ایجاد حساسیت لازم برای فرگیران و دستاندرکاران در آموزش زبان انگلیسی به کار گرفته شود.
Machine summary:
یافته های این تحلیل ، نشان دهندة وجود تمایـل هـا، فرضـیه هـا و تعصـب هـای یک سویه ای است کـه همگـی ریشـه در فرهنـگ غـرب دارنـد ایـن امـر، خـود، موضوع بین المللی بودن زبان انگلیسی در قالبی غیر جهـت دار و بـیطرفانـه را بـه چالش میکشد.
در این میان ، جهانی شدن به شکل حاضر، الگـوی نامتقـارنی اسـت کـه از سـوی کشـورهای غربی و به ویژه آمریکا -که همگی خاستگاه مشترک فرهنگی دارند، با استفاده از زبان انگلیسی به نظام جهان تحمیل شده است .
زیرا، با استفاده از این ابزار، علاوه بر گستردن یک سویۀ نگرش ها، فرهنگ ، رسـوم و عادت های اجتماعی گروهی ویژه ، چیرگی آن گروه نیز تبلیغ می شود کـه بـا واژة جهـانی شـدن بـه مفهوم همگرایی همه ملت ها در تقابل است .
در این زمینه ، گرادول (١٩٩٧ ,Graddol) که خود از منتقدهای گسترش نفـوذ زبان انگلیسی است ، نقش ارتباطی زبان انگلیسی را در دوازده حوزة بین المللی مشخص می کند که البته بدون ارائۀ مستندها، فقط به نقل قـول از کریسـتال (١٩٩٧ ,Crystal) بـه گسـتردگی ایـن زبـان اشاره دارد.
در ایـن راسـتا، هملینـک (١٩٩٤ ,Hamelink) بیان کرده است که فرستادن یک جانبه فرآورده ها، نگرش ها و گفتمان زبـانی غرب به کشورهای غیر بومی و انگلیسی زبان ، با هدف ایجاد فرهنگ جهانی به وسیلۀ جهانی سـازی اقتصاد، برای نفوذ فرهنگی بیشتر در بین این جامعه ها طراحی شده است .
هم چنین با توجه به تأثیرات سلطۀ فرهنگی و اجتماعی ناشی از فرایند زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی و جهانی ، شایسته است که جایگاه زبان انگلیسی را بـه عنـوان زبـان خـارجی گسترش دهیم .