Abstract:
یکی از باورهای مهم در میان مسلمانان، بهویژه شیعیان، زیارت و توسل به قبور، خاصه قبور انبیا و اولیاست. این اعتقاد موجب شکلگیری مسافرتهای فردی و جمعی به صورت پیاده و سواره برای دعا و طلب حوایج نزد این مقابر شدهاست. سلفیان تکفیری با بدعت دانستن زیارت قبور و سفر برای آن، به تخریب مقابر انبیا و اولیا و نیز تکفیر زایران و کشتار آنها میپردازند. مقالة پیش رو با هدف بررسی اصالت فتواها و استدلالهای برجستهترین و تاثیرگذارترین چهرة این فرقه، یعنی ابنتیمیه، در سه بخش دیدگاه «ابنتیمیه»، «ادلة ابنتیمیه» و «ارزیابی آنها» شکل گرفتهاست. در این مقاله، با روشی اسنادی ـ تحلیلی به جمعآوری ادله و مستندات ابنتیمیه پرداخته میشود. سپس با ارزیابی و تحلیل این ادله و آشکار کردن تناقض آنها با ادلة قرآنی و روایی، بیپایه واساس بودن عقیدة ابنتیمیه و سلفیان ثابت میشود و در پایان به این نتیجه میرسیم که ادلة فراوانی از قرآن، سنت و اجماع مسلمین بر مشروعیت زیارت قبور و سفر برایان وجود دارد و دیدگاه ابنتیمیه و پیروان او مستند شرعی ندارد و مخالف کتاب، سنت و سیره هست.
Machine summary:
با اين بيان مسئلۀ اصلي، در باب فتاواي ابن تيميـه ايـن پرسـش هـا را مـيتـوان مطرح کرد: ١ـ آيا ابن تيميه دليلي هم دارد؟ ٢ـ آيا عقيدة تکفيريان به رهبري ابن تيميه مطابق عقيدة عموم اهل سنت هست ؟ ٣ـ آيا زيارت قبور انبيا و اولياي دين ، تبرک به قبور آن ها و نيز دعا و استغاثه نزد قبور آن ها واقعاً شرک محسوب ميشود؟ ٤ـ آيا ادله اي از کتاب ، سنت و سيره براي جواز اين مسئله وجود دارد؟ ٥ـ آيا سلفي ها، تکفيريان و پيروان ابن تيميه مـيتواننـد خـود را نماينـدة اهـل تسـنن معرفـي کنند؟ ٦ـ آيا جامعۀ اهل سنت و فقيهان مذاهب اربعه با مشرب آنـان دربـارة زيـارت قبـور، دعـا و عبادت در مقابر هم داستان هستند؟ بررسي استدلال هاي ابن تيميه و مقايسۀ آن با ديدگاه هاي فرق اهل سنت ميتواند نشان دهد کـه فتـاواي او تـا چـه حـد مـتقن اسـت .
اين احتمال دربارة حديث ، اسـتدلال بـه آن را بـر مدعاي ابن تيميه مخدوش ميکند؛ زيرا ديگر نميتوان گفت که پيـامبر اکـرم (ص ) از سـفر بـراي زيارت قبور و مشاهد شريفه نهي فرموده است ؛ به بيان ديگر، بر اساس اين احتمـال بايـد گفـت : بار سفر به هيچ مسجدي از مساجد بسته نميشود، مگر به اين سـه مسـجد، نـه اينکـه سـفر «شـد رحال » براي هيچ مکاني، هرچند مسجد نباشد، جايز نيست .