Abstract:
برنامهریزی فضایی یا آمایش سرزمین به برنامهریزیهایی گفته میشود که به نحوی ناظر بر عمران و یا حفاظت فضا یا سرزمین هستند. برخورد با اینگونه برنامهریزیها نه تنها در عرصه جهانی بلکه در ایران نیز یکسان نبوده است. برخی از آنها بر مباحث اقتصادی و اجتماعی مناطق و نواحی تاکید میورزند و برخی دیگر بیشتر بر مسایل کالبدی و زیست محیطی سرزمین میپردازند اما به طور واضح روشن است که آرایش نظامهای برنامهریزی یک کشور، نظام برنامه ریزی فضایی آن محسوب میشود. بررسی نظام برنامهریزی فضایی کشورهای مختلف و پیش رو در برنامه ریزی فضایی میتواند یک راهنما در راستای اتخاذ تصمیمات مقتضی جهت بهبود نظام عملکردی برنامهریزی فضایی و آمایشی در کشور باشد. مقاله حاظر با رویکرد توصیفی و تحلیلی به بررسی رویکردهای کشورهای مختلف در امر برنامه ریزی امایش سرزمین می پردازد و تجارب آنها را با نظام برنامه ریزی فضایی ایران مقایسه کرده و در نهایت بر اساس این مقایسه یک نتیجه گیری متناسب با اصول و تجربیات جهانی مطرح شده ارایه میدهد.
Machine summary:
که در هر سطح و در هر نوع عملکرد طرح های مختلفی جهت ساماندهی توسعه سرزمین در نظر گرفته شده است (نیومن، تورنلی، 12:1386) جدول (3): مقایسه اهداف و برنامههای کشوها از اجرای سیاستهای آمایشی به تصویر صفحه مراجعه شود -توسعه اقتصادی مناطق در یک دورنمای بلند مدت (پایداری توسعه) -حفاظت از محیط زیست دسترسی به خدمات -عمومی و خصوصی با کیفیت ملی (توجه به مسایل راهبردی کلی) منطقه ای (در حد پنج منطقه:تنظیم مقررات تهیه برنامه کالبدی توسط لایه های پایین حکومتی یعنی شهرداری ها و ایجاد برنامه به تصویر صفحه مراجعه شودمحلی (برنامه ریزی در سطح مناطق شهری) ایال استفاده کار آمد از منابع طبیعی و انسانی رویارویی با مشکلات بیش از حد شهر های بزرگ موانع فرآروی کشورهای پیشرو در اجرای برنامههای آمایش سرزمین با نگاهی به تجربههای بسیاری از کشورهای پیشرو در برنامهریزی آمایش سرزمین میتوان به وجوه اشتراکی مانند داشتن قواعد، مسئولیتها، تکنیکها و ابزارهای تعیین شده برای اجرا دست یافت؛ اما تقریبا بسیاری از همین کشورهای پیشرو در برنامهریزی فضایی و آمایش سرزمین، چه در گذشته و چه در زمان حال با چالشهای جدی مواجه بوده و هستند که در ادامه تجربه برخی از این کشورها را بیان میکنیم.